Τα περιστατικά που αφορούν βίαιες συμπλοκές μεταξύ κοριτσιών γίνονται ολοένα και πιο συχνά, με την πρόσφατη επίθεση περίπου 30 εφήβων στη 14χρονη μαθήτρια στη Γλυφάδα να αποτελεί τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της ανησυχίας.
Συνέντευξη στη ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Η Ειρήνη Γεωργίου, ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια Gestalt, εξηγεί τα απίστευτα σημεία των καιρών
Έκτοτε καθημερινά μαθαίνουμε για ένα άγριο περιστατικό βίας σε κάποιο σχολείο της επικράτειας, ενώ φυσικά βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου γιατί υπάρχουν δεκάδες άλλα που εξακολουθούν να περνούν κάτω από τα ραντάρ. Η Ειρήνη Γεωργίου, ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια Gestalt, δίνει απαντήσεις στα ερωτήματα που μας βομβαρδίζουν και συμβουλεύει πώς να διαχειριστούμε την εφηβεία, τις εκρήξεις της και αυτή την αναίτια έκρηξη βίας που ξεπερνάει σε αγριότητα ακόμα και δυστοπικά κινηματογραφικά σενάρια.
– Ποια είναι η σχέση των γυναικών με το μπούλινγκ;
Τα κορίτσια ανέκαθεν ασκούσαν μπούλινγκ. Απλώς είχαν τους δικούς τους τρόπους, έκαναν περισσότερο συναισθηματικό και λεκτικό μπούλινγκ και αποκλεισμό από την ομάδα. Τα τελευταία χρόνια επιδίδονται επίσης στο cyber bullying μέσω Διαδικτύου. Δεν έκαναν παραδοσιακά σωματικές επιθέσεις, αυτό ήταν ένα πεδίο που το άφηναν στα αγόρια.
– Τι άλλαξε πρόσφατα;
Αυτό που άλλαξε τα τελευταία χρόνια είναι ότι, καθώς αμβλύνονται οι διαφορές ανάμεσα στα φύλα, συμπεριφορές που θεωρούνταν παλαιότερα αποκλειστικά «αντρικές» υιοθετούνται τώρα και από κορίτσια. Κάποια στιγμή δηλαδή δίνεται στα κορίτσια μέσα τους το πράσινο φως για να ασκήσουν βία. Υπάρχει ένα κρίσιμο σημείο, όπου γίνεται δηλαδή άρση των αναστολών.
– Ποιοι παράγοντες ωθούν τα κορίτσια να υπερβούν τα εσκαμμένα;
Το πράσινο φως για περισσότερη βία δίνεται από τρεις μεριές: πρώτον από τον κοινωνικό παράγοντα, από τα αυξανόμενα πρότυπα βίας γύρω μας, από την εξύμνησή της μέσα από την ποπ κουλτούρα και την τραπ μουσική, από τη συνεχόμενη μη τιμωρητική και ανεκτική στάση μας απέναντι στη βία, από τη δικαιολόγησή της και το victim blame, δηλαδή. Επίσης από την ολοένα μεγαλύτερη γοητεία που ασκεί η έννοια της εξουσίας στα παιδιά, μέσα σε μια βαθιά ανταγωνιστική και ναρκισσιστική κοινωνία.
Ο δεύτερος παράγοντας που ωθεί τα παιδιά να ασκήσουν βία είναι ο τρόπος που έχουν μεγαλώσει. Αν υπάρχει ένα πρότυπο βίας και κακοποίησης μέσα στο σπίτι, το παιδί απλώς αντιγράφει τη συμπεριφορά. Και αυτό το πρότυπο δεν συμπεριλαμβάνει μόνο τη σωματική βία, υπάρχει και η συναισθηματική βία, η υποτίμηση, τα περιφρονητικά σχόλια, η κριτική, η απόρριψη, η οικονομική στέρηση κ.τ.λ. Υπάρχουν, από την άλλη μεριά, παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς όρια και με παντελή έλλειψη επιτήρησης, συναισθηματικά αποκομμένα από τους γονείς τους, στην ουσία παραμελημένα. Οι γονείς είναι απορροφημένοι στα δικά τους προβλήματα και αποτυγχάνουν να τους μεταδώσουν αξίες και να τους διδάξουν συμπεριφορές. Φανταστείτε τώρα πόσο ευάλωτα γίνονται αυτά τα παιδιά στο λεγόμενο peer pressure (πίεση της ομάδας). Τα πρώτα έχουν μάθει να ακολουθούν και να υπακούουν στον αρχηγό γιατί γοητεύονται από την εξουσία και τα δεύτερα αναζητούν με αγωνία να γίνουν αποδεκτά από μια ομάδα για να αποκτήσουν οικογένεια.
Ο τρίτος παράγοντας σε αυτή την έκρηξη βίας αφορά έναν ολοένα αυξανόμενο «δικαιωματισμό». Μια κατηγορία παιδιών, δηλαδή, μεγαλώνουν έχοντας την εικόνα για τον εαυτό τους, ότι μπορούν να έχουν ό,τι θέλουν, ότι δεν υπάρχουν όρια και φραγμοί και ότι οι πράξεις τους δεν έχουν συνέπειες. Συχνά βλέπουμε τον συνδυασμό δεύτερου και τρίτου παράγοντα να ενσαρκώνεται στο πρόσωπο ενός γονιού, ο οποίος δεν «ανέχεται» να κάνουν παρατηρήσεις στο παιδί του ή να του καθρεφτίζουν μια εικόνα του παιδιού του που δεν του αρέσει, ή απλώς δεν «συμφωνεί» με τους κανονισμούς, γιατί έχει και ο ίδιος «δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλει». Και τι συμβαίνει τότε; Έχει δικαίωμα στο μυαλό του να ασκήσει βία απέναντι σε όποιον τον εκνευρίσει. Ακόμα και απέναντι στους καθηγητές του παιδιού. Είδαμε πρόσφατα γονείς να επιτίθενται σε καθηγητές επειδή έδωσαν αποβολή στα παιδιά για τη χρήση κινητού τηλεφώνου μέσα στο σχολείο.
– Το κακό πρότυπο του γονέα πόσο ισχυρό είναι;
Έχει μεγάλη επίδραση στο παιδί. Πρέπει να καταλάβουμε ότι πίσω από ένα παιδί που δεν σέβεται, κρύβεται ένας γονιός που δεν σέβεται (είτε το παιδί του, είτε και τους άλλους). Τα παιδιά που απαντάνε με θρασύτητα στους καθηγητές, απλώς πατάνε στην πλάτη ενός γονιού που ρητά ή άρρητα τους λέει «καλά κάνεις».
– Ποιες είναι οι ευθύνες μας ως γονείς και ως κοινωνία;
Έχουμε μεγάλη ευθύνη ως κοινωνία που κανονικοποιούμε τη βία και μεγάλη ευθύνη ως γονείς που δεν αναλαμβάνουμε την ευθύνη των πράξεών μας και δεν αφήνουμε και τα παιδιά να αναλάβουν τις δικές τους. Που δεν αναγνωρίζουμε τα δικά μας ανώριμα κομμάτια και δεν ζητάμε βοήθεια. Δεν βοηθάμε έτσι ούτε τα παιδιά μας, τα οποία είναι κατά βάθος πολύ θυμωμένα – και αυτός ο θυμός είναι το μόνο δίκαιο πράγμα σε αυτή την υπόθεση. Πρέπει να μάθουμε να τον ακούμε τον θυμό τους, να μην αφήνουμε τα παιδιά να τον συσσωρεύουν μέσα τους. Μέσα από τον διάλογο όλα λύνονται.
.jpg)
