Καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντώνται στις Βρυξέλλες σήμερα και αύριο, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) τους απευθύνει έκκληση να ενώσουν τις δυνάμεις τους στο πλαίσιο των προτάσεων έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης που γίνεται ολοένα και πιο χαοτική και απρόβλεπτη. Αυτή μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία για μια συνεκτική ευρωπαϊκή ανταπόκριση για τη διαχείριση της κρίσης, η οποία επιδεινώνει την ταλαιπωρία και την εκμετάλλευση προσφύγων και μεταναστών αλλά και την ένταση μεταξύ των χωρών.
«Πρόκειται για μια κρίση πολιτικής βούλησης που σε συνδυασμό με έλλειψη ευρωπαϊκής ενότητας έχουν ως αποτέλεσμα ένα πανδαιμόνιο σε επίπεδο διαχείρισης», δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες António Guterres. «Όταν το 1956, 200.000 Ούγγροι τράπηκαν σε φυγή στην Αυστρία και την Γιουγκοσλαβία, όχι μόνο είχαν σωστή υποδοχή, αλλά θεσπίστηκε πολύ γρήγορα ένα πρόγραμμα επανεγκατάστασης και 140.000 άνθρωποι επανεγκαταστάθηκαν σε άλλες χώρες. Αυτό που ήταν εφικτό τότε θα έπρεπε να είναι δυνατόν να γίνει και σήμερα. Η αυριανή Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι εξαιρετικά κρίσιμης σημασίας για να υπερκεραστούν οι διχόνοιες της Ευρώπης και να υπάρξει η αναγκαία πολιτική δέσμευση και δυναμική.»
Είναι σημαντικό να εγκριθούν οι επιπλέον 120.000 θέσεις αυτή την εβδομάδα ώστε οποιοδήποτε πρόγραμμα επανεγκατάστασης εντός της Ε.Ε. (relocation) να μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστο. Η Υ.Α. υπογραμμίζει ότι το πρόγραμμα επανεγκατάστασης δεν μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά εάν δε δημιουργηθούν επαρκείς δομές υποδοχής στις χώρες από τις οποίες οι πρόσφυγες και μετανάστες εισέρχονται στην Ευρώπη. Καθώς η ροή των νεοαφιχθέντων στις ακτές της Ευρώπης φτάνει κατά μέσο όρο τους 6.000 ανθρώπους την ημέρα, απαιτείται να επενδύσουμε πολλά περισσότερα. Είναι πιθανό πολλές δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι να χρειαστούν στέγη και βοήθεια σε χώρους υποδοχής ανά πάσα στιγμή.
Ένα μεμονωμένο πρόγραμμα επανεγκατάστασης, σε αυτό το στάδιο της κρίσης, δε θα είναι αρκετό για να σταθεροποιήσει την κατάσταση. Η Υ.Α. έχει προτείνει μια σειρά από μέτρα με ευρύτερο στόχο τη στήριξη της Ευρώπης προκειμένου να βρεθεί μια συλλογική λύση σε μια κατάσταση η οποία μπορεί να είναι διαχειρίσιμη. Πιο συγκεκριμένα, τα μέτρα αυτά αφορούν:
1. Μια ισχυρή ευρωπαϊκή στήριξη για την άμεση δημιουργία δομών στην Ελλάδα – και την επέκταση των υφιστάμενων δομών στην Ιταλία – που θα έχουν τη δυνατότητα για την υποδοχή, την παροχή βοήθειας, την καταγραφή και την ταυτοποίηση των ανθρώπων που φτάνουν μέσω θαλάσσης. Χωρίς επαρκή ικανότητα υποδοχής, το πρόγραμμα επανεγκατάστασης δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά καθώς θα συνεχίζεται η μετακίνηση του πληθυσμού προς άλλες χώρες. Παρόμοιες δομές είναι πιθανό να χρειάζονται είτε στη Σερβία είτε σε άλλες χώρες της Ε.Ε. που αποτελούν σημεία διέλευσης (transit) των προσφύγων και μεταναστών.
2. Την άμεση εκκίνηση της διαδικασίας επανεγκατάστασης για τους 40.000 πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία. Ο αριθμός αυτός θα πρέπει να αυξηθεί με επιπρόσθετες δεσμεύσεις σε εθελοντικό επίπεδο από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. για επιπλέον 120.000 θέσεις. Η Υ.Α. πιστεύει ότι ο αριθμός αυτός πιθανόν να χρειαστεί μια αναθεώρηση προς τα πάνω στο μέλλον.
3. Την ενίσχυση των μηχανισμών για τον ανθρώπινο επαναπατρισμό των ανθρώπων που δε χρήζουν διεθνούς προστασίας, με την υποστήριξη της Frontex και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ).
4. Παράλληλα, χρειάζονται να ληφθούν επειγόντως μέτρα για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στη γειτονιά της Ευρώπης, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής επιπρόσθετης χρηματοδότησης για ανθρωπιστική βοήθεια καθώς και μέσω διαρθρωτικής στήριξης στις χώρες που φιλοξενούν μεγάλους προσφυγικούς πληθυσμούς. Η Υ.Α. απευθύνει επίσης έκκληση για μια ουσιαστική και ταχεία αύξηση των νόμιμων ευκαιριών για να έχουν οι πρόσφυγες πρόσβαση στην Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της ενισχυμένης μετεγκατάστασης (resettlement) και της εισόδου για ανθρωπιστικούς λόγους, της οικογενειακής επανένωσης και των θεωρήσεων εισόδου για λόγους σπουδών ή ανθρωπιστικούς λόγους.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη, όπου έχουν σημειωθεί φέτος 477.906 νέες αφίξεις μέσω θαλάσσης, είναι πρωταρχικά μια προσφυγική κρίση (βλ. σχετικά http://data.unhcr.org/mediterranean/regional.php). Η μεγάλη πλειοψηφία όσων καταφτάνουν στην Ελλάδα και συνεχίζουν το ταξίδι τους προέρχονται από ζώνες σύρραξης όπως η Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράκ (βλ. σχετικά http://data.unhcr.org/mediterranean/country.php?id=83). Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσω μιας ολιστικής και ολοκληρωμένης προσέγγισης, εάν όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. συνεργαστούν μαζί με εποικοδομητικό τρόπο.
Η Υ.Α. επαναλαμβάνει τη βαθιά της πεποίθηση ότι μόνο με μια ενιαία ευρωπαϊκή ανταπόκριση έκτακτης ανάγκης μπορεί να αντιμετωπιστεί η παρούσα προσφυγική και μεταναστευτική κρίση. Η Ευρώπη δεν έχει πλέον το περιθώριο να συνεχίσει την αποσπασματική προσέγγισή της, η οποία υπονομεύει τις προσπάθειες ανοικοδόμησης της υπευθυνότητας, της αλληλεγγύης και της εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών και προκαλεί χάος και απελπισία σε χιλιάδες γυναίκες, άνδρες και παιδιά-πρόσφυγες. Οι πολλές πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει κυβερνήσεις και πολίτες σε όλη την Ευρώπη καλωσορίζοντας τους πρόσφυγες, θα πρέπει τώρα να μετατραπούν σε μια ισχυρή κοινή ευρωπαϊκή ανταπόκριση.
Η Υ.Α. έχει ενισχύσει τη δράση της στην Ελλάδα, την πΓΔΜ, τη Σερβία και την Κροατία και συνεργάζεται με τις κυβερνήσεις στις χώρες αυτές προκειμένου να καλυφθούν οι βασικές ανθρωπιστικές ανάγκες των ανθρώπων όταν φτάνουν αλλά και όταν διασχίζουν μία χώρα. Έχουμε προσφέρει τεχνογνωσία και βοήθεια για τη δημιουργία και τη λειτουργία δομών υποδοχής και καταγραφής καθώς και για το πρόγραμμα επανεγκατάστασης.
.jpg)
