Καρκίνος του Μαστού: Νέες διαγνωστικές τεχνικές σώζουν ζωές

24 Νοεμβρίου 2021 21:43

Με τις νέες διαγνώσεις καρκίνου του μαστού παγκοσμίως να έχουν μειωθεί κατά 35% στα χρόνια της πανδημίας, γεγονός που σημαίνει πως πολλοί όγκοι διαφεύγουν την προσοχή, είναι σημαντικό να παραμείνουμε σε εγρήγορση ώστε να μη βρεθούμε σε μερικά χρόνια αντιμέτωποι με κύμα καθυστερημένων διαγνώσεων.

Συνέντευξη στην ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ

Καταιγιστικές οι εξελίξεις στην πρόληψη και την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού επισημαίνει στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» η Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα.

Η Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα, καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών, χειρουργός-γυναικολόγος, μαστολόγος-ογκολόγος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας, διευθύντρια της Ελληνικής Σχολής Μαστολογίας και πρόεδρος του 21ου Παγκόσμιου Συνεδρίου για τον Καρκίνο του Μαστού απαντά σε όλα τα ερωτήματα για τη γυναικεία μάστιγα, ενώ κάθε χρόνο στην Ελλάδα καταγράφονται περίπου 8.000 νέα περιστατικά.

Ποιες είναι οι νεότερες εξελίξεις στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού;

Ας ξεκινήσουμε με τις εξελίξεις στη διαγνωστική του καρκίνου του μαστού, που σκοπός μας είναι να τον διαγνώσουμε αφενός στο μικρότερο δυνατόν μέγεθός του και αφετέρου την αλλοίωση να τη βρούμε σε προκαρκινική μορφή, δηλαδή σε κατάσταση ατυπίας ή μη διηθητικού καρκίνου του μαστού, του λεγόμενου «in situ». Τότε μπορούμε να θεραπεύσουμε 100% τη νόσο. Στη διαγνωστική μας φαρέτρα έχουμε την εξέλιξη της μαστογραφίας ως ψηφιακή τομοσύνθεση, όπου ο πυκνός μαστός αναλύεται πολύ καλύτερα, και την ελαστογραφία στους υπερήχους, όπου μαζί με το σχήμα και τη σύσταση του ογκιδίου μετράμε και τη σκληρότητά του.

Όσον αφορά τις εξελίξεις στη θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού υπάρχουν στη χειρουργική αντιμετώπιση, στη χημειοθεραπεία και στην ακτινοθεραπεία. Ως χειρουργός θα σας απαντήσω μόνο για τις εξελίξεις στη χειρουργική αντιμετώπιση, που συνάδουν στην όσο το δυνατόν πιο συντηρητική χειρουργική αντιμετώπιση, που το επιτρέπει η κάθε περίπτωση.

Η επιλογή του είδους της χειρουργικής επεμβάσεως δεν είναι «one size» επέμβαση. Πρέπει να είναι απόλυτα εξατομικευμένη, σύμφωνα με διάφορα επιστημονικά και κοινωνικά κριτήρια και ασφαλώς λαμβάνοντας υπόψη και την επιθυμία της ασθενούς. Με λίγα λόγια, η χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να είναι ογκολογικά και αισθητικά αποδεκτή.

Ποιες γυναίκες πρέπει να κάνουν από νωρίς έλεγχο και σε ποιες περιπτώσεις χρειάζονται τα γενετικά τεστ;

Πολύ καλή ερώτηση. Όλες οι γυναίκες θα πρέπει από τη νεαρή τους ηλικία των 18-20 χρόνων να μάθουν να κάνουν την αυτοεξέταση, δηλαδή την εξέταση των μαστών τους μόνες τους. Έτσι μαθαίνουν τη σύσταση των μαστών τους και σε περίπτωση δημιουργίας κάποιας ψηλαφητής ανωμαλίας το διαπιστώνουν πολύ πιο εύκολα οι ίδιες.

Οι γυναίκες οι οποίες έχουν φτάσει τα 30 χρόνια και πάνω και δεν έχουν τεκνοποιήσει, θα είναι πολύ φρόνιμο πριν μπουν στη διαδικασία της τεκνοποιίας να έχουν κάνει έναν πλήρη μαστολογικό έλεγχο, με κλινική εξέταση από μαστολόγο, μαστογραφία (ψηφιακή τομοσύνθεση), υπέρηχο και μαγνητική μαστογραφία, για να μη βρεθούν προ εκπλήξεως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Τα γενετικά τεστ, δηλαδή τα γονιδιακά τεστ, είναι εξέταση στην οποία υποβάλλουμε μια γυναίκα εάν έχει βεβαρυμμένο κληρονομικά ιστορικό, όπως: Καρκίνο μαστού σε γυναίκα νεαρής ηλικίας στην οικογένεια, αμφοτερόπλευρο καρκίνο μαστού, πάνω από τρία άτομα στην οικογένεια με καρκίνο μαστού ή ωοθηκών, ή καρκίνο μαστού σε άρρενα μέλος της οικογένειας. Ο κίνδυνος αυξάνεται ανάλογα με τη συγγενική σχέση. Έτσι, για θεία ή γιαγιά ο κίνδυνος αυξάνεται κατά 1,5 φορά. Για μητέρα ή αδερφή ο κίνδυνος αυξάνεται κατά 2,3 φορές, ενώ για μητέρα και αδερφή ο κίνδυνος «εκτοξεύεται» γιατί αυξάνει κατά 14 φορές. Παλαιότερα ελέγχαμε μόνον τα γονίδια BRCA1 και BRCA2, σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να ελέγξουμε 57 γονίδια.

Ποιο είναι το μήνυμα μιας διάγνωσης καρκίνου του μαστού εν έτει 2021 σε σχέση με πριν από δέκα χρόνια;

Σήμερα, πολύ περισσότερο από δέκα χρόνια πριν, υπάρχει η δυνατότητα ανακάλυψης του καρκίνου του μαστού σε πολύ αρχικό στάδιο και αυτή η δυνατότητα δεν θα πρέπει να πηγαίνει χαμένη. Η δυνατότητα αυτή δίνεται με τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο στον οποίο η κάθε γυναίκα φροντίζει να υποβάλλεται. Γι’ αυτό και εμείς με την Ελληνική Εταιρεία Μαστολογίας φροντίζουμε να ενημερώνουμε τις γυναίκες για τη σπουδαιότητα της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού, αφού μια τέτοια διάγνωση δεν σημαίνει το τέλος της ζωής, αντίθετα η γυναίκα μπορεί να συνεχίσει άνετα τη ζωή της.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τον καρκίνο του μαστού που διαγιγνώσκεται κατά την κύηση;

Για τον μαστολόγο δεν υπάρχει χειρότερη περίπτωση από αυτήν, να διαγνώσει καρκίνο του μαστού σε μια εγκυμονούσα. Η εγκυμοσύνη είναι ένα ευχάριστο και χαρούμενο γεγονός για το ζευγάρι, τις οικογένειές τους και τον μαιευτήρα. Η ανάπτυξη κακοήθειας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αναστατώνει τους πάντες και το πιο δυσάρεστο είναι ότι σε σημαντικό αριθμό περιπτώσεων η διάγνωση γίνεται καθυστερημένα, παρότι τα συμπτώματα μπορεί να είναι ολοφάνερα. Η ευαισθησία της μαστογραφίας μειώνεται στην περίπτωση εγκυμοσύνης λόγω της κατακράτησης ύδατος στον μαστό και της μείωσης του λίπους, ιδιαίτερα στις νεαρότερες γυναίκες.

Γι’ αυτό, όπως ανέφερα προηγουμένως, κάθε κοπέλα που πρόκειται να τεκνοποιήσει μετά την ηλικία των 30 ετών καλό θα είναι να έχει υποβληθεί προηγουμένως σε έναν πλήρη μαστολογικό έλεγχο. Στην εγκυμοσύνη τόσο η διάγνωση όσο και η θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού είναι πιο δύσκολη.

Όσες γυναίκες μεταθέτουν γι’ αργότερα την απόκτηση παιδιού κινδυνεύουν περισσότερο;

Ο μαστός διαφέρει από όλα τα άλλα όργανα του σώματός μας επειδή η τελειοποίησή του γίνεται στην πρώτη τελειόμηνη εγκυμοσύνη. Γενικά η συχνότητα του καρκίνου του μαστού αυξάνεται αυξανομένης της ηλικίας.

Ποια απάντηση δίνετε στην ερώτηση «έκανα πολλές εξωσωματικές, κινδυνεύω ή όχι περισσότερο;».

Όπως προανέφερα και μόνο η μεγαλύτερη ηλικία απόκτησης τέκνου της γυναίκας είναι επιβαρυντικός παράγοντας.