Γράφει η Άννα Σταυράκη
Είναι φορές που τις μεγαλύτερες και δυσκολότερες αλήθειες τις έχει πει μια εικόνα ή ένα κομμάτι σε μια ελληνική ταινία. Έχετε δει τον Θανάση Βέγγο να κάνει τον φαρμακοποιό; Την παχουλή κυρία που τρέχει με την αγωνία στα μάτια και την ψυχή στο στόμα, λέγοντάς του, «κάντε κάτι κύριε φαρμακοποιέ μου το χάνουμε το παλικάρι». Εκείνος τι να κάνει, για μια βάρδια ύπνου, έχει πάει στο φαρμακείο. Κάνει ένα μαντζούνι μίξη από διάφορα μπουκαλάκια και συστήνει το μισό να το πιεί ο ασθενής και το άλλο μισό να το κάνει εντριβή. Εκείνη πάλι «γρήγορα γιατί χάνεται το παλικάρι». Κι εκείνος «ε αφού χάνεται δεν είναι και πολύ παλικάρι». Ας μην γελάμε. Αυτή ακριβώς είναι σήμερα η εικόνα του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Κάποιος πρέπει να φωνάξει σε όλους όσους διαβουλεύονται για το πώς θα το εξυγιάνουν και παράλληλα θα κάνουν και οικονομία, θα πληρώσουν γιατρούς και παλιά χρέη στις φαρμακοβιομηχανίες, «γρήγορα γιατί το χάνουμε το παλικάρι». Ναι χάνονται ανθρώπινες ζωές όχι γιατί η επιστήμη είναι πλημμελής, αλλά γιατί το σύστημα είναι τέτοιο που αργεί ακόμα και για τα πιο απλά. Την ίδια στιγμή κατηγορεί που ο ιδιωτικός τομέας λειτουργεί γρήγορα και αποτελεσματικά αλλά πιο ακριβά. Έτσι είναι ο χρόνος, η εξειδίκευση, το άριστο προσωπικό, που δεν πνίγεται από τα πολλαπλά περιστατικά, τα συντηρημένα μηχανήματα και μια νοσοκόμα στην υπηρεσία του κάθε ασθενή, πρέπει να πληρώνονται.
Παράλληλα είναι απορίας άξιον, πώς να πάρει στροφή ανόδου ο ΕΟΠΥΥ με μονάδες κλειστές, ελάχιστο και υποαμοιβόμενο προσωπικό και την ίδια στιγμή να κάνει έρευνα και να εφαρμόσει πρωτοποριακές μεθόδους θεραπείας. Ο ασθενής, ο τελικός αποδέκτης των ανακαλύψεων της επιστήμης, δέχεται πολύ αργά τα ευεργετήματα της επιστημονικής έρευνας. Η χώρα μας έτσι κι αλλιώς θέλει τη χαμηλότερη τιμή, για ένα σκεύασμα που έχει κοστίσει όχι μόνο χρήματα, αλλά και 20 χρόνια έρευνας. Επόμενο να είναι ουραγός των εξελίξεων.
Γι αυτό,…. γρήγορα γιατί χάνουμε ανθρώπους και δεν έχουμε αυτή την πολυτέλεια. Δεν είναι δυνατόν σε μια εφημερία του νοσοκομείου Αγία Όλγα να έρχονται στα εξωτερικά ιατρεία του καρδιολογικού τμήματος 60 περιστατικά που πρέπει να διευθετηθούν από δύο γιατρούς ο ένας ειδικευόμενος και δύο νοσοκόμες. Εκεί πρέπει να ξεχωρίσει ο γιατρός τον κατά φαντασίαν ασθενή, που βάζει το βιβλιάριο υγείας κάτω από τη μασχάλη κάθε πρωί και αναρωτιέται πού θα πάει να τον κοιτάξουν γιατί όλο και κάτι έχει, από τον νεαρό των 35 ετών, γερό δυνατό, που έρχεται με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και απαιτεί άμεση ανάταξη. Είναι πολύ λογικό μέσα στην γρηγοράδα εξυπηρέτησης των 60 περιστατικών, κάπου να γίνει λάθος διάγνωση, κάποιο περιστατικό να παραγνωριστεί κάτι να πάει στραβά. Ο άνθρωπος δεν αντέχει σε τέτοιες πιέσεις εργασίας χωρίς ν α κάνει λάθος. Το έμψυχο υλικό δεν είναι πέτρες να τις σπάσεις στο νταμάρι.
Την ίδια στιγμή τα καλύτερα μυαλά μας αυτά που με θυσίες η οικογένεια και η κοινωνία έχει ανδρώσει φεύγουν έξω, γιατί εκεί είναι εύκολη η ειδικότητα και ο μισθός αξιοπρεπής και όχι 800€ και να πληρώνει το κρεβάτι της εφημερίας και να του προσφέρεται το άθλιο συσσίτιο άρα θ αναγκαστεί να πληρώσει ο ίδιος μια αξιοπρεπή διατροφή.
Η υγεία δεν έχει χρόνο. Τα προβλήματά της πρέπει να λυθούν χθες, όχι σήμερα, ούτε αύριο. Δεν μπορεί το κράτος να λέει σε έναν ογκολογικό ασθενή, ότι θα κάνει τουρνέ στα νοσοκομεία για να βρει τα φάρμακά του. Δεν μπορεί να πει σε χρόνια πάσχοντες να πληρώνουν συμμετοχές στα φάρμακα που είναι δυσβάσταχτες. Δεν μπορεί όμως να πληρώνει και τους γιατρούς με αμοιβή πείνας και μετά από δύο χρόνια, με μόνη παροχή την σύμβαση με το σύστημα.
«Πάνω απ όλα, η θέληση και η αξιοπρέπεια του ασθενή» έχει πει κατ επανάληψη, ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου κ. Μιχάλης Βλασταράκος. Όμως και ο γιατρός θέλει αξιοπρέπεια για να είναι η εντιμότητα δεδομένη και όχι το ζητούμενο.
Μέχρι τώρα, που γράφονται αυτές οι γραμμές η φαρμακευτική αγωγή είναι στον αέρα, όπως και η δημόσια οδοντιατρική φροντίδα, η ανοιχτή φροντίδα, η ημερήσια νοσηλεία, η φροντίδα στο σπίτι και η φυσικοθεραπεία για τον ασθενή. Αντ αυτού και ενώ υπάρχει υποβοηθούμενη νοσηλεία, από τον ιδιωτικό τομέα, σχεδιάζεται να περάσει και πάλι όλο το βάρος στο δημόσιο νοσοκομείο. Πάλι οι ατέλειωτες ουρές που τώρα δεν θα απαρτίζονται μόνο από αυτούς που δεν έχουν να πληρώσουν εξωτερικό γιατρό, αλλά και από αυτούς που μπορούν να πληρώσουν, αλλά δεν αποζημιώνονται από το ταμείο τους γι αυτή την εξωτερική υπηρεσία.
Το 2007 όταν ήρθε η ασφαλιστική εταιρεία ΑΧΑ στην Ελλάδα διαπραγματεύονταν να αγοράσει το ΙΚΑ. Ναι είναι αλήθεια. Όχι γιατί βρήκε κάτι διαφορετικό από τις άλλες χώρες στην Ελλάδα, αλλά επειδή κατάλαβε ότι ο έλληνας ασφαλισμένος, πληρώνει κάθε μήνα στο ταμείο του, ότι ζήταγε εκείνη, για το εξάμηνο και πως οι υπηρεσίες ήταν άθλιες. Έχετε ακούσει πολλές φορές κάποιους παράγοντες ασφαλιστικών να λένε, πως αν έπαιρναν τα λεφτά που δίνει ο κάθε ασφαλισμένος, θα είχαν ένα ελικόπτερο αερομεταφοράς στην ταράτσα του σπιτιού του ασθενή και ένα κόκκινο χαλί από το σπίτι του μέχρι το κρεβάτι νοσηλείας σε ιδιωτικό θεραπευτήριο. Τώρα δρομολογείται μια νέα κίνηση. Αν ο ασφαλισμένος έχει συμβόλαιο με ιδιωτική εταιρεία να πληρώνει πρώτα η εταιρεία και μετά το δημόσιο και για πράξεις που δεν γίνονται σε δημόσιο νοσοκομείο και μόνο.
Αν δηλαδή διαγνωστεί κάποιος με καλπάζοντα καρκίνο του εντέρου και πρέπει να χειρουργηθεί χθες, να περιμένει τη σειρά του. Αν διαλέξει να πάει σε ιδιωτικό νοσοκομείο, είναι αλήθεια ότι η επέμβασή του με τη νοσηλεία του ίσως κοντά στο μήνα να κοστίσει 22.000 ευρώ περίπου, που θα πληρώσει η ασφαλιστική του και ο ΕΟΠΥΥ θα αρκεστεί στα 2.200 ευρώ ως συμμετοχή. Η νέα πρόταση λέει να μην πληρωθούν ούτε αυτά. Ε τότε ας αποδεσμευτεί από τις εισφορές του ο κάθε ασφαλισμένος στο δημόσιο και ας διαλέξει τον ιδιωτικό φορέα, μήπως και σωθεί τελικά. Ας κρατήσει μόνο το συνταξιοδοτικό σκέλος της ασφάλισης, που και εκεί είναι αμφίβολο αν θα αξιωθεί να εισπράξει μια αξιοπρεπή σύνταξη.
Αν κάποιος είναι τόσο άτυχος ώστε η κατάσταση της υγείας του να μην είναι αναστρέψιμη και πρέπει να περάσει από τα περίφημα ΚΕΠΑ, ε τότε είναι σίγουρο ότι μπορεί να χάσει τη ζωή του και ακόμα να μην έχει περάσει. Και όλα αυτά, για ένα βοήθεια στήριξης της ζωής του, όσο αυτή διαρκέσει.
Από την άλλη, ας μην γελιόμαστε, γίνονται πολλές σπατάλες. Δεν υπάρχει σπίτι, που δεν έχει στο φαρμακείο του, τουλάχιστον δέκα κουτιά ληγμένα φάρμακα. Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση έκανε μια διαχείριση αυτού του τομέα, αλλά μένουν πολλά να γίνουν ακόμα. Όλοι θυμόμαστε την εποχή της επερχόμενης γρίπης των πτηνών, που πανικόβαλε τον πληθυσμό και το υπουργείο και έκανε τον τότε υπουργό υγείας κ. Αβραμόπουλο να πάρει εκατομμύρια δόσεις εμβολίων για την επιδημία που ερχόταν και όλα μετά λίγο καιρό σάπισαν στις αποθήκες.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, κάθε λίγο και λιγάκι βγαίνει και ένα νέο σκάνδαλο με διοικητές νοσοκομείων, που άλλοι χρηματίζονται άλλοι κακοδιαχειρίζονται και η γνώμη του κόσμου παίρνει σβάρνα και τα έντιμα στελέχη που θέλουν να δουλέψουν και να προσφέρουν στην κοινωνική υπόσταση του κράτους. Θα συνιστούσα στα στελέχη του υπουργείου Υγείας να πάνε να φάνε μια φορά από νοσοκομειακό φαγητό, σε δημόσιο νοσοκομείο. Και την επομένη να ψάξουν μια αποκλειστική νοσοκόμα, αφού δεχτούν την τιμή που θα τους πει. Και ας ψάξουν να βρουν, πόσοι έχουν δικούς τους συγγενείς και αλλοδαπές οικιακές βοηθούς, στο πλευρό των ασθενών μέσα στις μονάδες. Ένας φαύλος κύκλος όλα.
Τώρα τελευταία έχει διαταχθεί διοικητικός οικονομικός έλεγχος και στο ΚΕΕΛΠΝΟ τον φορέα που διαχειρίζεται κατ εξοχήν το χρήμα της κοινωνικής υγείας. Η καυτή πατάτα που κρατάει στα χέρια του ο νέος υπουργός κ. Κουρουμπλής μπορεί να κάνει εγκαύματα στα χέρια και τα τραύματα να κακοφορμίσουν αν δεν τα προσέξει. Ας ξεκινήσει από ένα ένα σκέλος αλλά όχι με τίμημα τις ανθρώπινες ζωές. Έχει υπολογιστεί ότι η κάθε ζωή κοστίζει ένα εκατομμύριο ευρώ. Δεν υπάρχει κράτος να αντέξει μια τέτοια οικονομική αιμορραγία. Καλή επιτυχία κύριε υπουργέ.
* Δημοσιεύτηκε και στα Αντίποινα στις 28-2-2015