Σε υψηλούς πολιτικούς τόνους διεξήχθη η συζήτηση στη Βουλή μεταξύ του βουλευτή Λάρισας με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, κ. Κώστα Μπαργιώτα, και του Υπουργού Υγείας, κ. Ανδρέα Ξανθού, για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και τη διαφαινόμενη αποτυχία των ΤοΜΥ. «Μιλάω ως εκπρόσωπος του κόμματος και μέλος της παράταξης η οποία έστησε το σύστημα υγείας. Έκτισε ό,τι βρήκατε εσείς, με τα προβλήματα που είχε ως δημόσιο σύστημα στην Ελλάδα. Η χώρα -με τα στατιστικά και όχι με τις εντυπώσεις των ασθενών- έχει πάρα πολλούς γιατρούς, έχει πάρα πολλά εργαστήρια, έχει πάρα πολλούς ειδικούς γιατρούς στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και δεν έχει κανένα σύστημα. Δεν είχε ποτέ, με ιστορικές ευθύνες όλων μας. Δεν έχει και σήμερα, όμως. Δεν ισχυρίζομαι ότι το κάνατε χειρότερο, ισχυρίζομαι ότι κάνετε μία τρύπα στο νερό. Καλές είναι οι αναγγελίες -δεν αμφισβητώ τις προθέσεις. Σύμφωνα, όμως, με τα συνταγματικά όρια έχετε έξι μήνες κυβερνητικής ζωής και δεν έχετε κάνει τίποτα. Τον πήχη, από τον οποίον περάσατε από κάτω την 1η Ιανουαρίου, δεν τον έβαλα εγώ, τον βάλατε εσείς. Όντως λειτουργούν 110 ΤοΜΥ, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνετε, αλλά είχατε τον πήχη 239. Έχετε περίπου 45% compliance. Εσείς είπατε από 1/1/2019: το διαφημίζατε και έχετε δεσμευτεί και στην τρόικα για αυτό -για να πάρετε τα λεφτά- ότι θα αρχίσει να ισχύει το gate keeping και όλοι θα έχουν οικογενειακό γιατρό» είπε ο βουλευτής.
Στη συνέχεια, επικαλούμενος τα στατιστικά, τόνισε τη δυσκολία πρόσβασης στο πρωτοβάθμιο σύστημα υγείας που είναι φρακαρισμένο. Συγκεκριμένα, ανέφερε «Είμαι υπέρ της δημιουργίας ενός Ενιαίου Πρωτοβάθμιου Συστήματος Υγείας, το οποίο να αξιοποιεί τις πολλές και αξιόλογες κρατικές δομές. Γιατί μπερδεύετε μονίμως το κρατικό με το δημόσιο. Δημόσιο για μένα είναι και η αυτοδιοίκηση την οποία την έχετε αποκλείσει και την έχετε πετάξει έξω. Δημόσιες υπηρεσίες υγείας θα παράγουν και ιδιώτες, αν ο ΕΟΠΥΥ τους ελέγχει και τους πληρώνει και ο ασθενής δεν βάζει το χέρι στην τσέπη. Λυπάμαι, αλλά τα στατιστικά σας διαψεύδουν. Από χρόνο σε χρόνο όλο και περισσότεροι, όλο και φτωχότεροι άνθρωποι στη χώρα αγοράζουν τα φάρμακα, γιατί δεν βρίσκουν γιατρό να τους τα γράψει και αναζητούν ιδιώτες, για να κάνουν μία εξέταση αίματος, για να πάνε να τους δει για μία γρίπη ή για μια ασθένεια, γιατί δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας, το οποίο είναι φρακαρισμένο. Αυτή είναι η αλήθεια. Τα στοιχεία είναι δεδομένα και επιδεινώνονται, γιατί η ελάχιστη χρηματοδότηση, που είχατε και βρήκατε, αντί να επενδυθεί στο υφιστάμενο πρωτοβάθμιο κρατικό σύστημα, αντί να προσληφθούν τρεις χιλιάδες άνθρωποι στα αστικά κέντρα υγείας, που έχει κάποια η Αθήνα -και υπολειτουργούν και το ξέρετε- πήγαν να δημιουργήσουν καινούριες δομές, οι οποίες φυσικά και δεν λειτουργούν, γιατί δεν είχαμε υποδομή».
Τέλος, επέκρινε την πολιτική του υπουργείου στο θέμα των προσλήψεων ιατρικού προσωπικού, τονίζοντας ότι «Το μόνο πράγμα που έγινε είναι η πρόσληψη μη ιατρικού προσωπικού. Έχω να σας συμβουλέψω ένα πράγμα, για να λύσουμε το πρόβλημα του ιατρικού προσωπικού. Σβήστε αυτήν την έρμη «αποκλειστική απασχόληση» για ανθρώπους στους οποίους ζητάτε να σας παρέχουν υπηρεσίες για δύο χρόνια και μετά τέσσερα και μετά έχει ο Θεός! Ποιος θα έρθει με ένα χιλιάρικο και χωρίς ιατρείο, χωρίς καμία άλλη απασχόληση, για τέσσερα χρόνια; Να το συζητήσουμε για μόνιμους διορισμούς. Για τις προσλήψεις αυτού του τύπου τι έχει να προσφέρει; Αυτός είναι ο βασικός λόγος. Η εμμονή σε ένα απαρχαιωμένο σύστημα εργασιακών σχέσεων το οποίο δεν λειτουργεί πλέον. Οι περισσότεροι γιατροί που είχαν ασφαλιστικά μέτρα και συνέχιζαν με ιατρεία του ΙΚΑ, το ξέρετε ότι αποχωρούν από το σύστημα. Έχουν αρχίσει οι διαπιστωτικές πράξεις στους Αγίους Αναργύρους και αλλού».
Ακολουθεί η απομαγνητοφώνηση της συζήτησης της επίκαιρης ερώτησης:
Κύριε Υπουργέ, το ότι η δημιουργία των ΤοΜΥ και η προσπάθεια απάντησης στο πρόβλημα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας -που υφίσταται όντως- με τη δημιουργία των ΤοΜΥ ήταν μια κακή ιδέα. Το επισημάναμε από την αρχή. Το ότι επίσης, είχε τεράστια προβλήματα μεθοδολογίας και προχειρότητας, το επισημάναμε όταν φέρατε τον Νόμο στην Βουλή και τον ψηφίσατε.
Είχαμε επισημάνει ότι δεν υπήρχε χρηματοδότηση, ξεχωριστή πρόβλεψη χρηματοδότησης για τους χώρους, δεν υπάρχει χωροταξική κατανομή, δεν υπάρχει πρόβλεψη για σχέδιο ανάπτυξης ιατρείων. Ήταν λίγο-πολύ όλα τυχαία. Τον Δεκέμβριο που μας πέρασε το παραδεχθήκατε εμμέσως, πλην σαφώς και εσείς. Είμαστε ήδη στον Ιανουάριο του 2019, όπου η μητέρα των μεταρρυθμίσεων, η εφαρμογή και η ανάπτυξη των ΤοΜΥ και η εφαρμογή του περίφημου gate keeping στην Πρωτοβάθμια Υγεία υποτίθεται ότι θα ξεκινούσε φέρνοντας –υποτίθεται- ξανά μια νέα εποχή στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Αυτό έχει περάσει.
Εσείς οι ίδιοι αναβάλατε για άγνωστη ημερομηνία την εφαρμογή, καθώς είχε προηγηθεί ένα χαοτικό δίμηνο, όπου οι ασφαλισμένοι έψαχναν αλλόφρονες να βρουν γιατρούς, που δεν υπάρχουν, για τον απλούστατο λόγο ότι με δικά σας στοιχεία το Δεκέμβριο από τις διακόσιες τριάντα εννέα υποτιθέμενες ΤοΜΥ λειτουργούσαν εκατόν μία, εκ των οποίων κάμποσες λειτουργούσαν μέσα σε Κέντρα Υγείας και όλοι-όλοι οι γιατροί της Πρωτοβάθμιας ήταν οκτακόσιοι σαράντα πέντε για δέκα εκατομμύρια πληθυσμό. Ήταν, λοιπόν, αναμενόμενη η αποτυχία.
Και το ερώτημα που προκύπτει είναι πότε θα λειτουργήσει -αν θα λειτουργήσει- ένα σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στη χώρα; Με ποιους όρους; Σκοπεύετε να κάνετε κάποιες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο γίνεται η εφαρμογή, η οποία εκ των πραγμάτων απέτυχε; Είναι γνωστό ότι οι γιατροί δεν έρχονται στις ΤοΜΥ και είναι και πολύ λογικό. Κανείς δεν μπορεί να προσελκύσει ιατρικό προσωπικό, με πολύ χαμηλό μισθό, με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση για δύο χρόνια σύμβαση και μετά έχει ο Θεός! Είναι ένα περιβάλλον το οποίο, προφανώς, δεν ελκύει γιατρούς. Και όπως είναι γνωστό, οι Ιατρικοί Σύλλογοι αρνούνται να μπουν σε διαδικασία συμβασιοποίησης, για τον τρόπο με τον οποίο επιχειρείτε να εφαρμόσετε το σύστημα.
Είμαστε σήμερα στο χειρότερο σημείο της Πρωτοβάθμιας, καθώς ατελείς μεταρρυθμίσεις -είναι γνωστό- συνήθως δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από αυτά που υπήρχαν και περιπλέκουν την κατάσταση ακόμα περισσότερο. Δεν ισχυρίζομαι ότι υπήρχε Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στην Ελλάδα, ίσα-ίσα που είναι κατόρθωμα το γεγονός ότι ξεκινήσατε από μία πολύ κακή κατάσταση και την κάνατε, μέσα σε τέσσερα χρόνια, χειρότερη.
Το πρώτο και βασικό ερώτημα, λοιπόν, είναι τι θα γίνει από δω και πέρα. Θα υπάρξει μία εφαρμογή της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας; Τι θα γίνει με τους γιατρούς που αποχωρούν; Ήδη έχουν αρχίσει να γίνονται διαπιστωτικές πράξεις στην Πρωτοβάθμια. Δεν έχουμε γιατρός, αλλά οι γιατροί, οι γνωστοί με τα ασφαλιστικά μέτρα, αρχίζουν να επιλέγουν να φύγουν από το σύστημα, που σημαίνει ότι ο αριθμός μειώνεται ακόμα περισσότερο. Και πώς θα εφαρμοστεί αυτό, το έρμο, το σύστημα, το οποίο απ’ ό,τι φαίνεται οδηγείται σε πλήρη αποτυχία;
Σας ευχαριστώ.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Αγαπητέ συνάδελφε, έχουμε κάνει πολλές φορές αυτή η κουβέντα. Όμως θεωρώ ότι είναι απολύτως προβληματική η αφετηρία της συζήτησης και του ερωτήματος που θέτετε.
Εσείς μας εγκαλείτε ότι καθυστερούμε να εφαρμόσουμε ένα μοντέλο, το οποίο εσείς θεωρείτε λάθος. Θυμάμαι αυτά που λέγατε εδώ στη συζήτηση του νομοσχεδίου ότι είναι αχρείαστες δομές, ότι είναι σπατάλες, κάποιοι λένε ότι είναι φαραωνικού τύπου, ότι έχουν μια λογική κρατισμού και είναι σοβιετικής κοπής -αυτά ακούγαμε- και ότι περίπου θα κατασπαταλήσουμε τα χρήματα του ελληνικού λαού χωρίς λόγο. Η αλήθεια, λοιπόν, ποια είναι; Και αυτό, κατά την άποψή μου, αναιρεί απολύτως τον ισχυρισμό ότι τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο.
Η αλήθεια είναι, αγαπητέ μου συνάδελφε, ότι δεκαέξι μήνες μετά την ψήφιση του Νόμου για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα, έχουμε εκατόν δέκα νέες δημόσιες δομές, που λειτουργούν με προβλήματα λέω εγώ, όχι με την πλήρη στελέχωση που θα θέλαμε, όχι με την επάρκεια ιδιαίτερα ιατρικού δυναμικού.
Αυτό, κατά την άποψή μου, είναι ένας τεράστιος διαχειριστικός, διοικητικός και λειτουργικός άθλος που έγινε μέσα σε συνθήκες κρίσεις. Σε μια χώρα δηλαδή που έχει να επενδύσει σε δημόσιες δομές από τη δεκαετία του ’90, εμείς ακριβώς επειδή είχαμε σχέδιο και πήγαμε στην Κομισιόν και το διαπραγματευτήκαμε και πείσαμε ότι είναι και βιώσιμο και λειτουργικό και μακροπρόθεσμα θα αναδιοργανώσει -με θετικό τρόπο- το σύστημα, εξασφαλίσαμε χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, εγγυημένη για τέσσερα χρόνια. Φυσικά οι Ευρωπαίοι δεν εγκρίνουν προγράμματα και δράσεις, αν δεν υπάρχει μακροοικονομική βιωσιμότητα.
Δώσαμε στοιχεία, λοιπόν, ότι για αυτό το πρόγραμμα θα υπάρχει κάλυψη στη συνέχεια. Είναι περίπου 70 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Θα υπάρχει σταδιακή εμπλοκή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και θα καλυφθεί από εθνικούς πόρους. Έτσι, φτάσαμε να έχουμε εκατόν δέκα δομές στις οποίες, μαζί με τους γιατρούς, της δεύτερης προκήρυξης τώρα, θα έχουμε στο αμέσως επόμενο διάστημα πεντακόσιους οικογενειακούς γιατρούς, περίπου χίλια άτομα λοιπό προσωπικό, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, επισκέπτες υγείας και διοικητική υποστήριξη.
Έχουμε ένα νέο μοντέλο: Για πρώτη φορά στη χώρα υλοποιείται ένα σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας με πυρήνα τον οικογενειακό γιατρό. Αυτή ήταν η αχίλλειος πτέρνα του ΕΣΥ από ιδρύσεώς του. Από το ’83 που ψηφίστηκε ο ιδρυτικός νόμος του ΕΣΥ, ψηφίστηκαν πέντε-έξι νόμοι χωρίς να εφαρμοστούν. Ξέρετε πάρα πολύ καλά τον λόγο που δεν εφαρμόστηκαν. Ο λόγος είναι ότι δεν υπήρξε ποτέ η πολιτική βούληση να αναβαθμιστεί και να διευρυνθεί η παρουσία του δημόσιου τομέα σε ένα πεδίο που είχε εκχωρηθεί στον ιδιωτικό τομέα. Περίπου μας λέτε -και αυτό είναι η ουσία της ερώτησης- ότι από τη στιγμή που έχουμε αναπτυγμένο ιδιωτικό τομέα στη χώρα, δεν χρειάζεται πλέον να αναπτύσσουμε το δημόσιο, ειδικά στην πρωτοβάθμια φροντίδα. Αυτό, κατά την άποψή μου, αγαπητέ συνάδελφε, είναι απολύτως νεοφιλελεύθερης λογικής.
Εμείς, λοιπόν, λέμε ότι έχουμε προβλήματα. Υπάρχει καθυστέρηση. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις σε όλον τον κόσμο έχουν βάθος χρόνου για να προχωρήσουν. Αυτό είναι ένα νέο, καινοτόμο σύστημα. Έχει μέσα την κουλτούρα της πρόληψης και της αγωγής υγείας. Τώρα έχουμε ένα εκατομμύριο οκτακόσιους χιλιάδες πολίτες που έχουν εγγραφεί σε οικογενειακούς γιατρούς. Είναι ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού για αυτό το πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Όντως υπήρχε μια απίστευτη κινδυνολογία η οποία τεχνηέντως καλλιεργήθηκε και από πλευράς πολλών ιατρικών συλλόγων, αλλά και από μέσα ενημέρωσης, ότι όποιος δεν είναι εγγεγραμμένος από 1-1-2019 σε οικογενειακό γιατρό, δεν θα μπορεί να κάνει τίποτα στο σύστημα υγείας. Αυτό είναι κάτι το οποίο προφανέστατα δεν θα μπορούσε να συμβεί.
Είπαμε, λοιπόν, ότι θα πάμε μεταβατικά. Ο θεσμός λειτουργεί και αναπτύσσεται σιγά-σιγά. Θέλουμε σε βάθος χρόνου –φυσικά- να μπορούν οι πολίτες της χώρας μας να έχουν πρόσβαση σε ένα πρόσωπο πρώτης αναφοράς και σε μια δομή πρώτης αναφοράς, όπως είναι οι Τοπικές Μονάδες και ο οικογενειακός γιατρός. Αυτό είναι μια μεγάλη παρέμβαση, είναι μια πραγματική μεταρρύθμιση, η οποία, βεβαίως, θα προχωρήσει με προβλήματα, με δυσκολίες και με αντιστάσεις, γιατί στην πραγματικότητα αυτό που παίζεται είναι ότι διευρύνεται η παρουσία του δημοσίου σε αυτό το πεδίο.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Μάριος Γεωργιάδης): Κύριε Υπουργέ, έχετε και δευτερολογία.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Τελειώνω, κύριε Πρόεδρε, λέγοντας το εξής.
Κριτική επί των βηματισμών, επί της ταχύτητας, επί της τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων, επί της επάρκειας και της καλύτερης στελέχωσης των νέων δομών να κάνετε όση θέλετε. Κριτική όμως του τύπου «αυτό μας έχει πάει πίσω», «έχει διαλύσει το σύστημα», «έχει αποδιοργανώσει», είναι απολύτως ανυπόστατη, αγαπητέ μου συνάδελφε. Σήμερα, λοιπόν, εκτός από αυτούς τους πεντακόσιους που τώρα ολοκληρώνονται οι προσλήψεις, έχουμε και πάνω από επτακόσιους συμβεβλημένους γιατρούς με τον ΕΟΠΥΥ. Ήταν χίλιοι επτακόσιοι πριν, με ένα απολύτως αναποτελεσματικό και καθόλου εξυπηρετικό -για τον πολίτη- σύστημα των διακοσίων επισκέψεων, που ξέρετε πολύ καλά ότι εξαντλούνταν τις πρώτες μέρες του μήνα και μετά ο πολίτης πλήρωνε από την τσέπη του.
Αυτό το καταργήσαμε. Δώσαμε τη δυνατότητα να ανοίξει το σύστημα, που ήταν κλειστό, και σε νέους γιατρούς και είναι ανοιχτή πρόσκληση από τον ΕΟΠΥΥ, με αυτές τις συνθήκες και τους όρους που έχουμε περιγράψει στις συμβάσεις και που θα προσπαθήσουμε -και ήδη το έχουμε κάνει μία φορά- να τις βελτιώσουμε, να δώσουμε ευκαιρία και σε ελεύθερους επαγγελματίες γιατρούς. Να υπάρξει όμως συνέργεια δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Εμείς δεν έχουμε στο μυαλό μας ότι όλα θα γίνουν κρατικά και όλες οι ανάγκες θα καλύπτονται μέσα από το ΕΣΥ -σε καμία περίπτωση- αλλά σαφώς είμαστε σε μία πορεία ενδυνάμωσης της δημόσιας περίθαλψης και, κατά την άποψή μου, πολύ πιο ποιοτικής φροντίδας. Αυτό λέει και η εικόνα που έρχεται από τους ασθενείς οι οποίοι εξυπηρετούνται σε αυτές τις εκατόν δέκα πρώτες ΤοΜΥ.
Ευχαριστώ.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Καταρχήν, τον πήχη, από τον οποίον περάσατε από κάτω την 1η Ιανουαρίου, δεν τον έβαλα εγώ, τον βάλατε εσείς. Όντως λειτουργούν εκατόν δέκα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνετε, αλλά είχατε τον πήχη διακοσίων τριάντα εννέα. Έχετε περίπου 45% compliance. Κάτι είναι κι αυτό. Εσείς είπατε από 1/1/2019. Το διαφημίζατε και έχετε δεσμευτεί και στην τρόικα για αυτό -για να πάρετε τα λεφτά- ότι θα αρχίσει να ισχύει το gate keeping και όλοι θα έχουν οικογενειακό γιατρό. Εγώ λέω ότι δεν ήταν δυνατόν να το πετύχετε, γιατί κάνατε λάθος από την αρχή. Τα έχουμε πει. Και αυτό το λέω για να εξηγούμαστε σχετικά με τα περί νεοφιλελευθερισμού.
Μιλάω ως εκπρόσωπος του κόμματος και μέλος της παράταξης η οποία έστησε το σύστημα υγείας. Έκτισε ό,τι βρήκατε εσείς, με τα προβλήματα που είχε ως δημόσιο σύστημα στην Ελλάδα. Προφανώς δεν μπορώ να υπερασπίζομαι την ιδιωτική υγεία ή οτιδήποτε.
Υπερασπίζομαι έναν απλό κανόνα -τον είπατε και εσείς στο τέλος- ότι η χώρα με τα στατιστικά και όχι με τις εντυπώσεις των ασθενών, έχει πάρα πολλούς γιατρούς, έχει πάρα πολλά εργαστήρια, έχει πάρα πολλούς ειδικούς γιατρούς στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Δεν έχει κανένα σύστημα, δεν είχε ποτέ -έχετε δίκιο, με ιστορικές ευθύνες όλων και δικές μας- δεν έχει και σήμερα, όμως.
Δεν ισχυρίζομαι ότι το κάνατε χειρότερο, ισχυρίζομαι ότι κάνετε μία τρύπα στο νερό. Πέρασαν τέσσερα χρόνια και η κατάσταση είναι εκεί που ήταν πριν. Καλές είναι οι αναγγελίες -δεν αμφισβητώ τις προθέσεις, το ξέρετε, δεν τις αμφισβήτησα ποτέ και ειδικά για εσάς- σύμφωνα, όμως, με τα συνταγματικά όρια έχετε έξι μήνες κυβερνητικής ζωής και δεν έχετε κάνει τίποτα. Δεν απαντήσατε σε καμιά ερώτηση, δεν μου είπατε πότε θα ενεργοποιηθεί το σύστημα, όπως το είχατε περιγράψει. Το αναβάλατε την 1/1/2019. Για πότε; Ως πλήρες σύστημα, με οικογενειακό γιατρό παντού, με gate keeping, με σύστημα αναφορών στη δευτεροβάθμια. Όλα αυτά δεν ισχύουν, δεν έγιναν. Εγώ δεν κάνω κριτική απλά, ξέρετε ότι διαφωνώ στον τρόπο που τα αναπτύσσετε.
Είμαι υπέρ της δημιουργίας ενός Ενιαίου Πρωτοβάθμιου Συστήματος Υγείας, το οποίο να αξιοποιεί τις πολλές και αξιόλογες κρατικές δομές. Γιατί μπερδεύετε μονίμως το κρατικό με το δημόσιο. Δημόσιο για μένα είναι και η αυτοδιοίκηση την οποία την έχετε απ’ έξω, την έχετε αποκλείσει και την έχετε πετάξει έξω. Δημόσιο είναι και η αυτοδιοίκηση και αυτή πρέπει να αναζητηθεί και αυτή πρέπει να μπει στην πρωτοβάθμια. Δημόσιες υπηρεσίες υγείας θα παράγουν και ιδιώτες αν ο ΕΟΠΥΥ τους ελέγχει και τους πληρώνει και ο ασθενής δεν βάζει το χέρι στην τσέπη.
Λυπάμαι, αλλά τα στατιστικά σάς διαψεύδουν. Από χρόνο σε χρόνο όλο και περισσότεροι, όλο και φτωχότεροι άνθρωποι στη χώρα αγοράζουν τα φάρμακα, γιατί δεν βρίσκουν γιατρό να τους τα γράψει και αναζητούν ιδιώτες για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, για να κάνουν μία εξέταση αίματος, για να πάνε να τους δει για μία γρίπη ή για μια ασθένεια, γιατί δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας, το οποίο είναι φρακαρισμένο. Αυτή είναι η αλήθεια. Τα στοιχεία είναι δεδομένα και επιδεινώνονται, γιατί η ελάχιστη χρηματοδότηση, που είχατε και βρήκατε, αντί να επενδυθεί στο υφιστάμενο πρωτοβάθμιο κρατικό σύστημα, αντί να προσληφθούν τρεις χιλιάδες άνθρωποι στα αστικά κέντρα υγείας, που έχει κάποια η Αθήνα -και υπολειτουργούν και το ξέρετε- πήγαν να δημιουργήσουν καινούργιες δομές, οι οποίες φυσικά και δεν λειτουργούν, γιατί δεν είχαμε υποδομή.
Να μην κρυβόμαστε. Το ξέρουμε καλά όλοι ότι ΤοΜΥ δημιουργήθηκαν εκεί που οι δήμοι είχαν την καλοσύνη να παραχωρήσουν χώρους, εκεί που υπήρχαν χώροι, γιατί δεν είχατε καμία πρόβλεψη προϋπολογισμού, πέρα από τα χρήματα της Ευρώπης, τα οποία πάρθηκαν από άλλο πρόγραμμα για μισθοδοσία, για προσλήψεις. Το μόνο πράγμα που έγινε είναι η πρόσληψη μη ιατρικού προσωπικού. Έχω να σας συμβουλέψω ένα πράγμα, να λύσουμε το πρόβλημα του ιατρικού προσωπικού: Σβήστε αυτήν την έρμη «αποκλειστική απασχόληση» για ανθρώπους στους οποίους ζητάτε να σας παρέχουν υπηρεσίες για δύο χρόνια και μετά τέσσερα και μετά έχει ο Θεός! Ποιος θα έρθει με ένα χιλιάρικο και χωρίς ιατρείο, χωρίς καμία άλλη απασχόληση, για τέσσερα χρόνια; Να το συζητήσουμε για μόνιμους διορισμούς. Για τις προσλήψεις αυτού του τύπου τι έχει να προσφέρει;
Αυτός είναι ο βασικός λόγος, το αρχαϊκό, το απαρχαιωμένο, η εμμονή σε ένα απαρχαιωμένο σύστημα εργασιακών σχέσεων το οποίο δεν λειτουργεί πλέον, ό,τι και να θέλουμε να λέμε. Οι περισσότεροι γιατροί που είχαν ασφαλιστικά μέτρα και συνέχιζαν με ιατρεία του ΙΚΑ, το ξέρετε και το ξέρω, ότι αποχωρούν από το σύστημα. Οποία έκπληξις! Έχουν αρχίσει οι διαπιστωτικές πράξεις τους Αγίους Αναργύρους και αλλού. Φεύγουν άνθρωποι οι οποίοι έτσι κι αλλιώς ήταν στη δύση του εργασιακού τους βίου και θα έφευγαν έτσι κι αλλιώς σε τέσσερα-πέντε χρόνια. Τους αναγκάζετε να φύγουν τώρα γιατί πρέπει να έχουν αποκλειστική απασχόληση. Ας κλείσουμε, λοιπόν, θέματα τα οποία χρονίζουν για να μπορέσουμε να λύσουμε και το στήσιμο της Πρωτοβάθμιας Υγείας, αλλιώς δεν πρόκειται να κάνουμε κάτι.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Αγαπητέ συνάδελφε, πρώτον, το ΠΑΣΟΚ, όντως έκανε μια μεγάλη τομή στη Μεταπολίτευση. Έκανε τον ν. 1397, τον ιδρυτικό νόμο του ΕΣΥ και εδραίωσε ένα Δημόσιο Σύστημα Υγείας. Έφτιαξε και τα Κέντρα Υγείας Αγροτικού Τύπου στην ύπαιθρο, που ήταν μεγάλη αλλαγή και αναβάθμισαν τη φροντίδα των ανθρώπων της υπαίθρου.
Στη συνέχεια, κατά την άποψή μου, και προϊόντων των χρόνων, υπήρξε μία μετάλλαξη απολύτως αγοραία και νεοφιλελεύθερη στην προσέγγιση, όπου ειδικά για την πρωτοβάθμια φροντίδα έγινε συνειδητά η πολιτική επιλογή να μην εφαρμοστεί ο αρχικός νόμος, να μην γίνουν τα Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου που είχαν προβλεφθεί και να εκχωρηθεί αυτό το πεδίο στον ιδιωτικό τομέα. Είχαμε και τα προβληματικά και στρεβλά πολυϊατρεία του ΙΚΑ-ΕΟΠΥΥ, για τα οποία, αγαπητέ συνάδελφε, είσαστε σε μία Κοινοβουλευτική Ομάδα η οποία, όντας στη συγκυβέρνηση, έκανε μία βίαιη παρέμβαση, με τον ν. 4238/2014 και εξεδίωξε -βάζοντας προθεσμία για να κλείσουν τα ιατρεία τους μία εβδομάδα- κι γι’ αυτό έφυγαν μαζικά τρεις χιλιάδες γιατροί. Πιο μαζική αιμορραγία στο σύστημα υγείας δεν υπήρξε ποτέ!
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: Και τώρα φεύγουν και οι υπόλοιποι!
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Προσέξτε. Αφήστε τα αυτά.
Εμείς, λοιπόν, αγαπητέ μου συνάδελφε, δώσαμε τέσσερα χρόνια μεταβατικό διάστημα στους επτακόσιους, περίπου, εναπομείναντες γιατρούς του πρώην ΙΚΑ-ΕΟΠΥΥ με ασφαλιστικά μέτρα, το οποίο έληξε στις 31 Δεκεμβρίου και σας πληροφορώ ότι πάνω από το 60% έμεινε στο Σύστημα Υγείας. Δεν κατέρρευσε η πρωτοβάθμια φροντίδα, όπως προφήτευαν πολλοί και πραγματικά τους αντιμετωπίσαμε προσπαθώντας να εφαρμόσουμε κανόνες ισονομίας στο σύστημα υγείας. Όπως σε όλο το σύστημα υγείας ισχύει ο κατά την άποψή μου ορθός…
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: (Δεν ακούστηκε)
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Εκτός από τους πανεπιστημιακούς και για τους στρατιωτικούς. Εντάξει, αυτοί δεν είναι υπάλληλοι του Υπουργείου Υγείας.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Μάριος Γεωργιάδης): Κύριε Μπαργιώτα, σας παρακαλώ. Δεν ακούγεστε.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Εγώ νομίζω ότι αυτή η άποψη την οποία διατυπώνετε τώρα ότι η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση, που ήταν ο πυρήνας του ιδρυτικού νόμου του ΕΣΥ, είναι μία απαρχαιωμένη εργασιακή σχέση που δημιουργεί προβλήματα κλπ., κατά την άποψή μου δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό που είπα, μιας διολίσθησης σε αγοραίες νεοφιλελεύθερες απόψεις.
Εμείς, λοιπόν, στην πρωτοβάθμια φροντίδα έχουμε τώρα, μέσω αυτών των νέων δομών, τριακόσιες πενήντα χιλιάδες δωρεάν επισκέψεις. Δεν υπήρχαν αυτές οι επισκέψεις, αγαπητέ κύριε Μπαργιώτα, στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας. Έχουμε εκατόν πενήντα χιλιάδες ασθενείς που έχουν τώρα αναπτυγμένο ατομικό ηλεκτρονικό φάκελο υγείας. Έχουν γίνει χιλιάδες εμβολιασμοί παιδιών. Έχουν γίνει δράσεις πρόληψης στα σχολεία, αγωγής υγείας στην κοινότητα, παρεμβάσεις σε υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας, όπως είναι τα ΚΑΠΗ, συνέργειες με το «Βοήθεια στο Σπίτι». Είναι μία νέα κουλτούρα και μία νέα φιλοσοφία, η οποία τώρα πια καταγράφει θετικά αποτελέσματα. Αναπτύσσουμε τώρα δύο ακαδημαϊκές μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας, μια στη Θεσσαλονίκη και μία στην Κρήτη σε συνεργασία ΕΣΥ-Πανεπιστημίου. Προχωρούμε σε δημόσιους απολογισμούς μπροστά στις τοπικές κοινωνίες. Δίνουμε στρατηγική κατεύθυνση να υπάρχουν παρεμβάσεις στην κοινότητα, κατ’ οίκον φροντίδα. Αυτά δεν υπήρχαν ποτέ στο σύστημα υγείας. Και καταφέρνει να τα κάνει αυτή η Κυβέρνηση εν μέσω κρίσης, εν μέσω περιορισμών και λιτότητας, στηρίζοντας παράλληλα και τις σημερινές δημόσιες δομές. Προκηρύξαμε αυτές τις μέρες 455 θέσεις για τα Κέντρα Υγείας της υπαίθρου και των πόλεων, που λέτε ότι δεν τα στηρίζουμε. Τα στηρίζουμε. Τώρα μπορέσαμε, τώρα τα στηρίζουμε.Έχουμε προκηρύξει και περίπου 2.300 θέσεις για τα νοσοκομεία. Είναι μόνιμες θέσεις.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Μάριος Γεωργιάδης): Κύριε Υπουργέ, ολοκληρώνετε.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Είναι πραγματικά μια παρέμβαση ενίσχυσης με ανθρώπινο δυναμικό του συστήματος υγείας. Είναι επαρκές; Προφανώς όχι. Οι ανάγκες είναι πολύ μεγαλύτερες. Και έχουμε ένα νέο μοντέλο το οποίο θα αναπτύσσεται σιγά σιγά με προβλήματα και δυσκολίες, δίνοντας κίνητρα μεγαλύτερης προσέλκυσης. Και -παρακαλώ!- οι γιατροί που προσλαμβάνονται στις ΤΟΜΥ, αγαπητέ μου συνάδελφε, παίρνουν 1.650 ευρώ καθαρά. Μη λέτε για ένα χιλιάρικο!
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Μάριος Γεωργιάδης): Κύριε Υπουργέ, βοηθήστε παρακαλώ πολύ τη διαδικασία.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Παίρνουν μισθό Επιμελητή Α΄.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: Γιατί δεν έρχονται όμως;
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Γιατί, αγαπητέ μου συνάδελφε, έχουν φύγει οι γιατροί από τη χώρα. Υπάρχουν 18.000 γιατροί στο εξωτερικό. Υπάρχει brain drain. Υπάρχει ιατρική μετανάστευση.
Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου για δύο λεπτά, γιατί νομίζω ότι έχει ενδιαφέρον.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Μάριος Γεωργιάδης): Απλά βοηθήστε λίγο παρακαλώ τη διαδικασία. Έχετε υπερδιπλασιάσει τον χρόνο της τοποθέτησής σας.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: Εάν μιλάει τόση ώρα, θέλω αντίλογο.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Να ξαναμιλήσει, εγώ δεν έχω πρόβλημα.
Πήγα στο Λονδίνο. Συναντήθηκα με τον σύλλογο Ελλήνων γιατρών του Ηνωμένου Βασιλείου. Είναι εξαιρετικοί συνάδελφοι, υψηλής ποιότητας. Ο σύλλογος αυτός έχει 3.300 μέλη. Τόσοι είναι οι γιατροί στην Μεγάλη Βρετανία αυτήν την περίοδο. Ξέρετε τι μου είπαν; Μου είπαν: «Καταλαβαίνουμε πως δεν μπορεί η χώρα μας να μας δώσει μισθούς Βρετανίας, Γερμανίας, Σουηδίας. «Αυτό που θέλουμε, Υπουργέ, για να γυρίσουμε, είναι να πειστούμε ότι υπάρχει στη χώρα μας περιβάλλον αξιοκρατίας και ότι αυτοί που πραγματικά αξίζουν αυτοί θα προχωρούν και δεν θα διαιωνίζονται τα γνωστά φαινόμενα των πελατειακών σχέσεων και της «ημετεροκρατίας»». Αυτό προσπαθούμε να εδραιώσουμε και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Μάριος Γεωργιάδης): Κύριε Υπουργέ, σας παρακαλώ πολύ!
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Και η πρωτοβάθμια φροντίδα και οι Τοπικές Μονάδες Υγείας και ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού, είναι –επιτρέψτε μου να πω- η ολοκλήρωση του ΕΣΥ, όπου όντως το ΠΑΣΟΚ έβαλε την σφραγίδα του τη δεκαετία του 1980.
.jpg)
