Πότε πρέπει ένα ζευγάρι να προβεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση;

Η υπογονιμότητα αποτελεί πρόβλημα που  ταλανίζει  πλέον του 15% των ζευγαριών αναπαραγωγικής ηλικίας.  Το πρόβλημα αυτό έχει διαστάσεις προσωπικές, κοινωνικές και επαγγελματικές.
Ως υπογονιμότητα ορίζεται η μη επίτευξη της κύησης μετά από ένα χρόνο ελέυθερων σεξουαλικών επαφών. Είναι γνωστό ότι η πιθανότητα κύησης στο ανθρώπινο είδος είναι περίπου 20%  ανά μήνα και περί την ηλικία των 30 ετών.
Εάν μετά από ένα χρόνο ελεύθερων σεξουαλικών επαφών δεν έχει επιτευχθεί εγκυμοσύνη τότε θα πρέπει να γίνει μια διερεύνηση του ζευγαριού προκειμένου να εντοπιστεί  ο αιτιολογικός παράγοντας.
Η προσέγγιση του ζευγαριού από τον ειδικό της υπογονιμότητας  είναι πολύ σημαντική, λαμβάνοντας υπ όψιν το έντονο stress του ζευγαριού, τις φοβίες του, τις αμφιβολίες του μια και αναγκαστικά μπαίνει σε ένα καινούργιο κόσμο. Εναποθέτει τις ελπίδες πραγμάτωσης του ονείρου του στην ομάδα του κέντρου Εξωσωματικής. Γιατί η απόκτηση ενός παιδιού είναι συλλογική εργασία.

Ανάλογα με τον αιτιολογικό παράγοντα και το ιστορικό επιλέγεται η στρατηγική αντιμετώπιση της υπογονιμότητας:
Η ηλικία της γυναίκας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα μια και η γονιμότητα είναι αντιστρόφως ανάλογη της ηλικίας (μείωση του αριθμού και της ποιότητας των ωαρίων της).
Η διάρκεια της υπογονιμότητας και η αποτυχία προηγουμένων μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Η ύπαρξη πολυκυστικών ωοθηκών και ενδομητρίωσης αποτελούν επίσης παράγοντες ανασταλτικούς για την γονιμότητα.
Άλλα αίτια αναφέρονται οι προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις και οι φλεγμονές της κοιλίας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απόφραξη των σαλπίγγων.
Ανατομικά αίτια (απλασία , υποπλασία της μήτρας), γενετικά σύνδρομα, θα πρέπει να αναζητηθούν.
Ενδοκρινολογικά και ορμονικά προβλήματα θα πρέπει να ταυτοποιηθούν.

Στην διερεύνησή μας δεν πρέπει να παραλείψουμε και τον ανδρικό παράγοντα ο οποίος ενοχοποιείται για το 50% των περιπτώσεων. Τέτοιοι παράγοντες είναι ο χαμηλός αριθμός των σπερματοζωαρίων, η ασθενής κίνηση, η μορφολογία τους (όλιγο-άσθενο-τερατοσπερμία) και η απουσία σπερματοζωαρίων (αζωοσπερμία).
Στα αίτια δεν θα πρέπει να παραλείπουμε  την αναζήτηση σεξουαλικών διαταραχών και παλίνδρομης εκσπερμάτισης.

Το υπογόνιμο ζευγάρι δεν σημαίνει ότι πρέπει να υποβληθεί στην διαδικασία της εξωσωματικής.  Η διαδικασία αυτή αποτελεί ένα μέρος ενός ευρύτερου συνόλου που ονομάζεται Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και περιλαμβάνει :
Την απλή συμβουλευτική
Την πιθανή χειρουργική (Λαπαρασκόπηση – Υστεροσκόπηση)
Την παρακολούθηση του φυσικού κύκλου προς σύσταση επαφής με ή χωρίς φαρμακευτική αγωγή
Την σπερματέγχυση με ή χωρίς φαρμακευτική αγωγή
Την εξωσωματική γονιμοποίηση, το πλέον δυνατό όπλο στην φαρέτρα του γυναικολόγου αναπαραγωγής.