Πολλά δύσκολα και χρονίζοντα θέματα από την υπηρεσία των νοσηλευτών έθεσε το σχετικό ομώνυμο συνέδριο που ξεκίνησε στη Θεσσαλονίκη με τη συμμετοχή 7.000 και πλέον παραγόντων υγείας. Συγκεκριμένα ζητήθηκαν από την πολιτεία,
- Προσλήψεις Νοσηλευτών, μιας και οι αθρόες συνταξιοδοτήσεις της τελευταίας πενταετίας αποψίλωσαν σε σημείο τραγικό τις δομές του ΕΣΥ και διόγκωσαν το ήδη υπάρχον πρόβλημα της έλλειψης Νοσηλευτών στα νοσοκομεία και τις δομές του ΕΣΥ και του ΠΕΔΥ.
- Δημιουργία κλάδου Νοσηλευτών ΕΣΥ κατά το πρότυπο του κλάδου Ιατρών και Φαρμακοποιών, κάτι που θα λύσει πολλά εσωτερικά προβλήματα της κοινότητας των νοσηλευτών, όπως ειδικό σύστημα αξιολόγησης, ειδικό μισθολόγιο, κάλυψη κενών με το θεσμό της δυνητικής εφημερίας.
Ο κ. Αριστείδης Δάγλας ΓΓ της ΕΝΕ προσέθεσε: «Όπως είναι γνωστό, σε όλα τα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία απασχολούνται μερικές χιλιάδες νοσηλευτών των κατηγοριών εκαπίδευσης ΑΕΙ και ΤΕΙ (ΠΕ και ΤΕ), υπαγόμενοι άπαντες οργανικώς στις οικείες νοσηλευτικές υπηρεσίες. Αναμφίβολα πρόκειται περί ενός ομοιογενούς συνόλου υπαλλήλων, ήτοι ενός ολόκληρου κλάδου, που παρέχει τις υπηρεσίες του κάτω υπό ιδιαίτερες συνθήκες απασχόλησης.
Ενόψει των παραπάνω χαρακτηριστικών και προκειμένου να καταστεί ευχερέστερη η γενική ρύθμιση παντός ζητήματος που άπτεται της άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος στα δημόσια νοσοκομεία ή της εν γένει υπηρεσιακής κατάστασης των δημοσίων υπαλλήλων – νοσηλευτών, προτείνεται η δημιουργία ενός ειδικού κλάδου Νοσηλευτών.
Την συγκεκριμένη ανάγκη δημιουργίας ειδικού κλάδου νοσηλευτών είχε, εξάλλου, διαβλέψει και ο νομοθέτης του Νόμου 2071/1992, πλην όμως η σχετική εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 102 του ως άνω Νόμου ουδέποτε εφαρμόστηκε από την κανονιστικώς δρώσα διοίκηση.
Σήμερα πιστεύουμε ακράδαντα, ότι οι συνθήκες έχουν ωριμάσει πλήρως για την δημιουργία του ειδικού κλάδου των νοσηλευτών, δια σχετικής νομοθετικής διάταξης που θα προβλέπει την έκδοση είτε Προεδρικού Διατάγματος, είτε Υπουργικής Απόφασης.»
Η ΕΝΕ προτείνει την ακόλουθη Ρύθμιση:
«Συστήνεται κλάδος Νοσηλευτών – Νοσηλευτριών σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία και λοιπούς φορείς που εποπτεύονται από το Υπουργείο Υγείας. Με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Υγείας ρυθμίζονται οι όροι ένταξης των υπηρετούντων υπαλλήλων στον κλάδο, οι όροι απασχόλησης, το καθεστώς υπηρεσιακών μεταβολών, οι μισθολογικές απολαβές, ζητήματα εκπαίδευσης και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος».
- Θεσμοθέτηση του καθορισμού των νοσηλευτικών καθηκόντων και αρμοδιοτήτων, κάτι που έχει ήδη σχεδιαστεί από την αρμόδια διεύθυνση Επαγγελματιών Υγείας του Υπουργείου.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 1 του Νόμου 3868/2010, «Στο τέλος του άρθρου 10 του ν. 3754/2009 (ΦΕΚ 43 Α’), όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 4 του άρθρου 2 του ν. 3812/2009 (ΦΕΚ 234 Α’) προστίθεται παράγραφος 3, ως εξής: 3. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης θεσπίζεται καθηκοντολόγιο του νοσηλευτικού και παραϊατρικού προσωπικού των νοσοκομείων και των λοιπών νοσηλευτικών ιδρυμάτων του Ε.Σ.Υ.».
Ανατρέχοντας στη σχετική εισηγητική – αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την προαναφερθείσα ρύθμιση, διαβάζουμε τα εξής χαρακτηριστικά : «Η προτεινόμενη διάταξη για την θέσπιση καταλόγου αρμοδιοτήτων και καθηκόντων του νοσηλευτικού προσωπικού, τίθεται προκειμένου να καθιερωθούν ενιαίοι κανόνες άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος προς διευκόλυνση του έργου τους και να ενδυναμωθεί ο ρόλος τους, ως επαγγελματιών υγείας».
Όπως προκύπτει εκ των ανωτέρω, εν προκειμένω γίνεται ευθέως λόγος περί της θέσπισης καταλόγου αρμοδιοτήτων και καθηκόντων των νοσηλευτών. Κατά συνέπεια είναι σαφές, ότι ο νομοθέτης παρέχει εξουσιοδότηση στην κανονιστικώς δρώσα διοίκηση για την θέσπιση – περιγραφή συγκεκριμένων πράξεων ή άλλως καταλόγου πράξεων, η εκτέλεση των οποίων αποτελεί αρμοδιότητα και καθήκον των νοσηλευτών. Με άλλα λόγια, αναφερόμενος ο νομοθέτης στον όρο «καθηκοντολόγιο» εννοεί τον κατάλογο αρμοδιοτήτων και καθηκόντων των νοσηλευτών. Προς αυτήν την κατεύθυνση συνηγορεί αναμφίβολα και η διατύπωση της εισηγητικής έκθεσης, που αποτελεί το ερμηνευτικό εργαλείο των εκάστοτε τιθέμενων διατάξεων.
Ως ενδεικτικό παράδειγμα μνημονεύονται οι διατάξεις του ΠΔ 231/2007 περί των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων των Τελωνειακών Υπαλλήλων, που θεσπίστηκαν κατ’ εξουσιοδότηση των διατάξεων του άρθρου 49 παρ. 1 του Νόμου 1591/1986.
Τέλος, ομιλώντας ο νομοθέτης περί νοσηλευτικού προσωπικού και ενιαίων κανόνων άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος, προφανώς αναφέρεται εις όλους τους φέροντες τον επαγγελματικό τίτλο του νοσηλευτή κατ’ άρθρον 5 παρ. 2Α του Νόμου 1579/1985.
Υπογραμμίζεται, ότι η έκδοση της συγκεκριμένης υπουργικής απόφασης θα ρυθμίσει επιτέλους το ακανθώδες ζήτημα των νοσηλευτικών καθηκόντων και θα καταστήσει σαφές ποιες ακριβώς πράξεις αποτελούν αρμοδιότητα των νοσηλευτών, επιλύοντας πλήθος προβλημάτων και συγκρούσεων αρμοδιοτήτων που μοιραία ανακύπτουν κατά την καθημερινή λειτουργία ιδίως των δημόσιων νοσοκομείων. Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό θα ευνοηθεί και η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας κατά το μέρος που θα προσδιορισθεί επακριβώς η δυνατότητα συμμετοχής και των νοσηλευτών δια της εκτέλεσης των προβλεπομένων νοσηλευτικών πράξεων, οι οποίες σε δεύτερο χρόνο θα πρέπει να κοστολογηθούν.
- Κοστολόγηση των ανωτέρω νοσηλευτικών πράξεων και ενεργοποίηση του άρθρου 22 του Νόμου 3204/2003 για την ελεύθερη άσκηση ιδιωτικού έργου από τους νοσηλευτές.
- Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας με την ανάπτυξη κοινοτικών υπηρεσιών (Κέντρα Ψυχικής Υγείας, κινητές Μονάδες, ψυχιατρικές κλινικές σε Γενικά Νοσοκομεία, Μονάδες Επανένταξης και Αποκατάστασης). Επανασχεδιασμό της Τομεοποίησης και τη συμμετοχή Νοσηλευτών στις Τομεακές Επιτροπές. Εξασφάλιση της επαρκής χρηματοδότησης των Μονάδων ψυχικής υγείας και επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου συνεργασίας Λυκουρέντζου – Αντόρ. Μετασχηματισμό και συνέχιση της λειτουργίας των εναπομείναντων μεγάλων ψυχιατρικών νοσοκομείων και μετά τον Ιούνιο του 2015. Ενίσχυση της λειτουργίας των ΚΟΙΣΠΕ για την επαγγελματική αποκατάσταση των ψυχικά ασθενών.
- Διασφάλιση της λειτουργίας των Μονάδων της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με σχετική πρόβλεψη για την κάλυψη των λειτουργικών τους αναγκών, μέχρι την πλήρη κάλυψή τους απο τις ΥΠΕ. Έκδοση των σχετικών Οργανισμών και των εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας κατόπιν διαβούλευσης με τους επιστημονικούς θεσμικούς φορείς (ΠΙΣ, ΕΝΕ, κλπ).
- Δημιουργία κεντρικών μονάδων διάλυσης των κυτταροστατικών φαρμάκων και εξορθολογισμό του πλαισίου διαχείρισης, τόσο από πλευράς δημόσιας υγείας και ασφάλειας, όσο και από πλευράς οικονομίας (χάνονται εκατομμύρια ευρώ).
- Νοσηλευτικές Ειδικότητες. Αύξηση του αριθμού των νοσηλευτικών ειδικοτήτων, έναν θεσμό που χρήζει ευρύτερης αναβάθμισης από το 1985 που νομοθετήθηκε. Οι νοσηλευτικές ειδικότητες προσδιορίσθηκαν δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5 παρ. 2 του Νόμου 1579/1985, που ορίζουν τα εξής : «Για τους νοσηλευτές και νοσηλεύτριες ορίζονται οι παρακάτω ειδικότητες: α) Ειδικότητα νοσηλευτικής παθολογικής. β) Ειδικότητα νοσηλευτικής χειρουργικής. γ) Ειδικότητα νοσηλευτικής παιδιατρικής. δ) Ειδικότητα νοσηλευτικής ψυχικής υγείας. Με π.δ/γμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ύστερα από γνώμη του ΚΕ.Σ.Υ., μπορεί να ορίζονται και άλλες νοσηλευτικές ειδικότητες».
Δοθέντος ότι από το έτος 1985, οπότε και ετέθησαν σε ισχύ οι προαναφερθείσες διατάξεις, μέχρι και σήμερα έχουν πλέον παρέλθει περίπου τριάντα (30) χρόνια, κατά την διάρκεια των οποίων η επιστήμη της Νοσηλευτικής έχει εξελιχθεί και έχουν ανακύψει νέα πεδία εξειδίκευσης, κρίνεται επιβεβλημένη η χρήση των εξουσιοδοτικών διατάξεων προκειμένου να διευρυνθεί και να επικαιροποιηθεί ο κατάλογος των νοσηλευτικών ειδικοτήτων, ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις της άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος και τις σύγχρονες ανάγκες της αποτελεσματικής λειτουργίας όλων των δομών παροχής υπηρεσιών υγείας (ακολουθούν συνημμένα έγγραφα με τις τοποθετήσεις και τις προτάσεις της ΕΝΕ επί του θέματος).
· Εγγραφή στην Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος των αποφοίτων νοσηλευτών από τη Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής (ΣΑΝ). Σύμφωνα με τις διατάξεις των περιπτώσεων στ΄ και ζ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Νόμου 3252/2004, όπως αυτές προστέθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 52 παρ. 2 του Νόμου 3918/2011, «Τακτικά μέλη της Ε.Ν.Ε. είναι υποχρεωτικά όλοι οι νοσηλευτές που είναι απόφοιτοι της Σχολής Αξιωματικών Νοσηλευτικής και της Πρώην Σχολής Αξιωματικών Αδελφών Νοσοκόμων».
Ενόψει των παραπάνω διατάξεων όλοι οι ανωτέρω απόφοιτοι οφείλουν να υποβάλουν αίτηση εγγραφής στα μητρώα της ΕΝΕ και να ανανεώνουν ετησίως αυτήν, κατά τις διατάξεις των άρθρων 3 και 4 του Νόμου 3252/2004, όπως ισχύουν.
Ενόψει της μη εισέτι υποβολής αίτησης εγγραφής από τους ως άνω κατά νόμο υπόχρεους, δέον όπως εκδοθεί σχετική (ερμηνευτική) εγκύκλιος, επαναλαμβάνουσα το περιεχόμενο των ανωτέρω νομοθετικών διατάξεων και καθιστώντας σαφές, ότι οι εν λόγω απόφοιτοι της ΣΑΝ υποχρεούνται να εγγραφούν ως μέλη της ΕΝΕ. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί η ορθή και πλήρης εφαρμογή των επίμαχων νομοθετικών διατάξεων και θα επικρατήσει κλίμα ισονομίας και ισότητας έναντι του Νόμου.
· Ενιαία Τριτοβάθμια Νοσηλευτική Εκπαίδευση Πανεπιστημιακού Επιπέδου. Ζητήσαμε και λάβαμε τη στήριξη και τη σύμφωνη γνώμη του κ. Χασάπη για Ενιαία Πανεπιστημιακή Νοσηλευτική Εκπαίδευση (ακολουθούν συνημμένα έγγραφα με τις τοποθετήσεις και τις προτάσεις της ΕΝΕ επί του θέματος).
- Συμμετοχή νοσηλευτών και εκπροσώπων της ΕΝΕ σε θεσμικούς φορείς
Η ΕΝΕ αποτελεί, ως γνωστόν, ΝΠΔΔ και έχει ως μέλη της όλους τους ενεργούς νοσηλευτές της χώρας. Ενόψει της φύσεως και των σκοπών της διαθέτει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στο χώρο της υγείας, ιδίως κατά το μέρος που το νοσηλευτικό προσωπικό αποτελεί τον βασικό πυλώνα στήριξης της λειτουργίας όλων των δημόσιων δομών υγείας.
Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω, κρίνεται επιβεβλημένη η συμμετοχή εκπροσώπου της ΕΝΕ σε μια σειρά θεσμικών φορέων, που δραστηριοποιούνται στον χώρο της υγείας και συμβάλλουν στη χάραξη της κατευθυντήριας πολιτικής.
Με άλλα λόγια δικαίως και βασίμως υποστηρίζεται η άποψη, ότι οι αποφάσεις στο χώρο της υγείας δεν μπορούν να συνεχίσουν να λαμβάνονται ερήμην των νοσηλευτών, οι οποίοι επί σειρά ετών στηρίζουν το πολύπαθο Ε.Σ.Υ.
Προτεινόμενες Συμπληρωματικές Διατάξεις:
Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ)
Η περίπτωση ια΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 25 του Νόμου 3984/2011 αντικαθίσταται ως εξής : «ια. έναν εκπρόσωπο της Ένωσης Νοσηλευτών – Νοσηλευτριών Ελλάδος».
Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ)
Στην περίπτωση Β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του Νόμου 1278/1982 προστίθεται εδάφιο – υποπερίπτωση ζ΄ ως εξής : «ζ) Της Ένωσης Νοσηλευτών – Νοσηλευτριών Ελλάδος (ΕΝΕ)».
Συμμετοχή νοσηλευτών στις τομεακές επιτροπές ψυχικής υγείας
Στην περίπτωση β΄ της παραγράφου 6 του άρθρου 3 του Νόμου 2716/1999 απαλείφεται η φράση «νοσηλευτές με ψυχιατρική ειδικότητα». Στο τέλος της ως άνω παραγράφου 6 προστίθεται περίπτωση δ΄ ως εξής : δ) Νοσηλευτές με ειδικότητα στη Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας ή μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών συναφούς αντικειμένου, οι οποίοι ορίζονται μετά από γνώμη της Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδος (ΕΝΕ) με τους νόμιμους αναπληρωτές τους.
Συμμετοχή νοσηλευτών στο Παρατηρητήριο Άνοιας
Στην παράγραφο 3 του άρθρο 1 του Νόμου 4316/2014, προστίθενται στη σύνθεση του Παρατηρητηρίου δύο επιπλέον μέλη Νοσηλευτές, με ειδικότητα στη Νοσηλευτική ψυχικής υγείας ή μεταπτυχιακό στην ψυχική υγεία και εμπειρία σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας, κατόπιν εισήγησης από την ΕΝΕ. Η συμμετοχή Νοσηλευτών στη σύνθεση του Παρατηρητηρίου είναι απαραίτητη διότι ο ρόλος τους στη φροντίδα των ασθενών με Άνοια είναι εξαιρετικά σημαντικός. Πρόκειται για τον επιστήμονα υγείας, ο οποίος είναι δίπλα στον ασθενή περισσότερο απο κάθε άλλον και έχει συλλογική εικόνα της κατάστασης υγείας του ασθενή, των αναγκών και των προβλημάτων του.
Συμμετοχή νοσηλευτών στη σύνθεση της Διαρκούς Επιτροπής για την περιγεννητική φροντίδα.
Στην παράγραφο 7, του άρθρου 2 4316/2014, προστίθεται στη σύνθεση της Διαρκούς Επιτροπής για την περιγεννητική φροντίδα Νοσηλευτής/τρια κατόπιν εισήγησης από την ΕΝΕ. Έχει εκπροσώπους μεταξύ άλλων και των Μαιών, επειδή όμως πρόκειται για επιτροπή με αντικείμενο την παρακολούθηση της παρεχόμενης περιγεννητικής φροντίδας στη χώρα, τη συλλογή των στοιχείων που την αφορούν, συμπεριλαμβανομένων αυτών που συλλέγονται από τους διεθνείς οργανισμούς, την επεξεργασία αυτών, την εισήγηση μέτρων για τη βελτίωση της παρεχόμενης περιγεννητικής φροντίδας, τη συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας για την κατάρτιση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την περιγεννητική φροντίδα, καθώς και τη γνωμοδότηση επί όλων των θεμάτων που αφορούν την περιγεννητική φροντίδα η συμμετοχή Νοσηλευτή/τριας με εμπειρία σε Τμήματα Νοσηλείας Νεογνών είναι αναγκαία.
Προϊστάμενοι Μαιευτικών – Γυναικολογικών τμημάτων
Στο άρθρο 55 παρ. β του Νόμου 4316/2014. Είναι δικαιολογημένο να προΐσταται σε Μαιευτικά Τμήματα Μαία, αλλά όχι και στα Γυναικολογικά. Η διάταξη αναφέρει «… Μαιευτικών Γυναικολογικών κλινικών ή τμημάτων…». Ως εκ τούτου ζητάμε να απαλειφθεί η λέξη «Γυναικολογικών».
Λειτουργία Τομέων Νοσηλευτικών Υπηρεσιών σε επίπεδο Υποδιεύθυνσης
Στην παράγραφο 2 του άρθρου 8 του Νόμου 2889/2001 προστίθεται εδάφιο ως εξής: Οι Τομείς των Νοσηλευτικών Υπηρεσιών των Νοσοκομείων του ΕΣΥ λειτουργούν σε επίπεδο Υποδιεύθυνσης. Με αυτή τη διατύπωση θα είναι σαφή ότι ο Τομέας ταυτίζεται με την Υποδιεύθυνση και ανάλογα οι Τομεάρχες με τους Υποδιευθυντές. Προς το παρόν αυτό δεν είναι διατυπωμένο σε νόμο, παρά μόνο στους Οργανισμούς των νοσοκομείων, όσων έχουν εκδοθεί τελευταία, με αποτέλεσμα σε αυτούς που δεν υπάρχει η συγκεκριμένη διατύπωση (τους παλιούς οργανισμούς) να κινδυνεύουν να τους περικοπεί το επίδομα Υποδιευθυντή.
Για τα Διοικητικά Συμβούλια νοσοκομείων προτείνουμε: Στο πλαίσιο πάντα της αναβάθμισης του ρόλου των νοσηλευτικών υπηρεσιών, ως των πλέον νευραλγικών στο οργανόγραμμα των νοσοκομείων, την εκ νέου καθιέρωση της συμμετοχής των διευθυντών τους στα συλλογικά όργανα διοίκησης διασυνδεόμενων και μη νοσοκομείων. Προς τον σκοπό αυτό χρήζει τροποποίησης η διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 7 του Νόμου 3329/2005.
Για τα Επιστημονικά Συμβούλια των νοσοκομείων προτείνουμε να εκλέγεται Η περίπτωση η) του άρθρου 9 του Νόμου 3329/2005 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής: Έναν Νοσηλευτή ΠΕ ή ΤΕ ή Μαία ή Επισκέπτρια Υγείας με βαθμό τουλάχιστον Γ’, που εκλέγεται από όλους τους νοσηλευτές και μαίες του Νοσοκομείου με τον αναπληρωτή του.
- Απόφοιτοι Ανωτέρας Σχολής Νοσηλευτριών Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (ΑΣΝΕΕΣ)
Προσφάτως ετέθησαν σε ισχύ οι ρυθμίσεις του άρθρου 50 περ. 3 του Νόμου 4305/2014, δυνάμει των οποίων ορίστηκε ότι «οι απόφοιτοι της Ανωτέρας Σχολής Νοσηλευτριών Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (τετραετούς φοίτησης), οι οποίοι αποφοίτησαν από το 1993 μέχρι και το 2013 αποκτούν την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος της Νοσηλεύτριας».
Οι εν λόγω διατάξεις, πέραν του φωτογραφικού χαρακτήρα τους, έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την σχετικώς κείμενη νομοθεσία ως και τα νομολογιακά πορίσματα των υπ’αριθμ. 4813/1995 και 1102/2008 Αποφάσεων του ΣτΕ.
Ως εκ τούτου οι επίμαχες πρωτοφανείς νομοθετικές ρυθμίσεις, τις οποίες ακολούθησε η ομοίως πρωτοφανής υπ’αριθμ. Π.Υ/οικ. 110/14-01-2015 Εγκύκλιος του Υπουργού Υγείας (ΑΔΑ : Ω221Θ-Ρ20), θα πρέπει άμεσα να καταργηθούν με νομοθετική διάταξη.