Οι άνθρωποι που εκτίθενται σε ψηλά επίπεδα ραδιενεργούς ακτινοβολίας έχουν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες σε σύγκριση με άλλους να παρουσιάσουν καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα, ιδιαίτερα το θηλωδη και το θυλακιώδη τύπο του καρκίνου αυτού.
Η ραδιενεργός ακτινοβολία είναι ιονίζουσα ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Είναι μικρού μήκους κύματος, υψηλής συχνότητας και μεταφέρει πολύ μεγάλη ενέργεια.
Η ιονίζουσα ακτινοβολία είναι επικίνδυνη και περιλαμβάνει τις υπεριώδεις ηλιακές ακτίνες, την κοσμική ακτινοβολία, τις ακτίνες Χ και γάμμα (ραδιενέργεια). Είναι σε θέση να προκαλεί ιονισμό, αποσπά ηλεκτρόνια από τα άτομα, αλλοιώνει το DNA και δημιουργεί βλάβες που οδηγούν σε καρκίνο.
Ακτίνες Χ, ακτινογραφίες και αξονική τομογραφία
Οι ακτίνες Χ είναι μια σημαντική πηγή ραδιενεργούς ακτινοβολίας. Μεταξύ 1920 και 1950 οι γιατροί χρησιμοποιούσαν υψηλές δόσεις ακτίνων Χ για τη θεραπεία σε παιδιά, των μεγάλων αμυγδαλών, της ακμής και άλλων προβλημάτων που επηρέαζαν την κεφαλή και το λαιμό.
Δυστυχώς αργότερα διαπιστώθηκε ότι μερικοί άνθρωποι που κατά την παιδική ηλικία είχαν λάβει τέτοιες θεραπείες προσβλήθηκαν από καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα.
Οι ακτίνες Χ που χρησιμοποιούνται σήμερα για τις συνήθεις ακτινογραφίες και για την αξονική τομογραφία εκθέτουν τους ασθενείς σε πολύ χαμηλές δόσεις ακτινοβολίας. Το όφελος που προσφέρουν συνήθως είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από τον κίνδυνο που δυνατόν να δημιουργήσουν για τον ασθενή.
Ωστόσο χρειάζεται προσοχή διότι η επαναλαμβανόμενη έκθεση στις ακτίνες Χ χαμηλής ραδιενέργειας μπορεί να βλάπτει. Για αυτό οι ασθενείς πρέπει να ρωτούν τους γιατρούς κατά πόσο μια ακτινογραφία ή μια αξονική τομογραφία είναι απαραίτητη, να τους πληροφορούν για προηγούμενες εξετάσεις με ακτίνες Χ που έχουν κάνει και να ρωτούν για τους τρόπους που υπάρχουν για την προστασία των μερών του σώματος στα οποία δεν χρειάζεται να γίνει εξέταση με ακτίνες Χ.
Ραδιενεργές ιώδιο και ραδιενεργά ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα
Ακόμη μια σημαντική αιτία έκθεσης των ανθρώπων σε ραδιενεργό ακτινοβολία είναι οι ραδιενεργές ουσίες στο περιβάλλον. Τα ραδιενεργά ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα είναι τα διάφορα ραδιενεργά στοιχεία που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα από τις ανθρώπινες πυρηνικές δραστηριότητες και τα οποία απορροφώνται από το ανθρώπινο σώμα.
Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που τα ραδιενεργά ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα επηρέασαν την ανθρωπότητα:
- Οι βομβαρδισμοί με ατομικές βόμβες στην Ιαπωνία κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο
- Μεταξύ 1950 και 1960 στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού στον κόσμο είχαν γίνει τεστ για ατομικά όπλα
- Το 1986 υπήρξε το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνομπίλ
- Διαφυγές από εργοστάσια κατασκευής ατομικών βομβών και πυρηνικής ενέργειας στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού.
Τα ραδιενεργά ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα περιέχουν μεταξύ άλλων στοιχείων το ραδιενεργές ιώδιο (I-131). Οι άνθρωποι που εκτέθηκαν σε μία ή περισσότερες πηγές ραδιενεργούς ιωδίου, ιδιαίτερα εάν ήσαν παιδιά όταν αυτό συνέβηκε, μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα.
Τα παιδιά που εκτέθηκαν στο ραδιενεργές ιώδιο λόγω της έκρηξης στο Τσερνομπίλ διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα.
Ακτινοθεραπεία
Για τη θεραπεία ορισμένων καρκίνων χρειάζεται να χορηγηθεί ακτινοθεραπεία. Εάν ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται στο πεδίο στο οποίο έγινε η ακτινοβολία της ακτινοθεραπείας, δημιουργείται μεγαλύτερος κίνδυνος για τον ασθενή να παρουσιάσει αργότερα υποθυρεοειδισμό και καρκίνο του θυρεοειδούς.
Για το σκοπό αυτό, κάθε φορά που είναι δυνατόν λαμβάνονται μέτρα από τους ακτινοθεραπευτές για προστασία του θυρεοειδούς αδένα και άλλων ιστών ή οργάνων από την ακτινοβολία που χορηγείται για θεραπευτικούς σκοπούς.
Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα
Εκτός από την έκθεση σε ραδιενεργό ακτινοβολία, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής από καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα:
- Οικογενειακό ιστορικό για το μυελοειδή τύπο του καρκίνου του θυρεοειδούς αδένα
- Οικογενειακό ιστορικό βρογχοκήλης με πολλούς όζους του θυρεοειδούς αδένα και για πολυάριθμους πολύποδες του παχέος εντέρου (οικογενειακή πολυποδίαση)
- Ατομικό ιστορικό βρογχοκήλης και καλοήθους όζου του θυρεοειδούς
- Γυναικείο φύλο
- Ηλικία μεγαλύτερη των 45 ετών.
Εάν ένα άτομο έχει ένα ή περισσότερους από τους εν λόγω παράγοντες κινδύνου δεν σημαίνει ότι οπωσδήποτε θα προσβληθεί από καρκίνο του θυρεοειδούς. Πολλοί άνθρωποι με παράγοντες κινδύνου δεν παρουσιάζουν ποτέ καρκίνο.