Υπάρχουν δύο (2) τύποι καρκίνου του δέρματος: το Μελάνωμα και ο Μη Μελανωματικός καρκίνος, ο οποίος περιλαμβάνει:
Α. τις ακτινικές υπερκερατώσεις που εμφανίζονται τοπικά στην επιφάνεια του δέρματος,
Β. το Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα που προσβάλλει 1 στους 5 ενηλίκους ηλικίας >50 ετών,
Γ. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα που εμφανίζεται σαν σκληρές υπερκερατωσικές πλάκες και έχει αυξημένη πιθανότητα μετάστασης. Το μελάνωμα είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος και αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο του δέρματος διεθνώς.
«Το μελάνωμα αποτελεί την πιο σοβαρή μορφή καρκίνου του δέρματος, ενώ συνδέεται με σημαντική θνησιμότητα στην προχωρημένη του μορφή. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 200.000 περιστατικά μελανώματος παγκοσμίως, ενώ, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας περίπου 55.000 περιστατικά καταλήγουν ετησίως. Υπολογίζεται ότι κάθε ώρα περίπου 6 άνθρωποι πεθαίνουν από μελάνωμα. Το μελάνωμα μπορεί να θεραπευτεί όταν διαγνωστεί έγκαιρα, είναι όμως δύσκολα αντιμετωπίσιμο στην προχωρημένη και επιθετική του μορφή. Οι γενετικές μεταλλάξεις συχνά παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και εξέλιξη του μελανώματος. Περίπου το 50% των περιστατικών χαρακτηρίζονται από την μετάλλαξη BRAF, ενώ οι μεταλλάξεις V600E και V600K αποτελούν περίπου το 95% του συνόλου των μεταλλάξεων BRAF. Tα τελευταία 4 χρόνια έχει σημειωθεί σημαντικότατη πρόοδος στην θεραπεία της μεταστατικής νόσου καθώς 7 νέα φάρμακα έχουν εγκριθεί από το FDA των ΗΠΑ. Αφορούν στοχευμένες θεραπείες κατά των μεταλλάξεων του BRAF και εξελιγμένα μονοκλωνικά αντισώματα που εντάσσονται στην ανοσοθεραπεία. Με αυτά τα νέα φάρμακα έχουμε πετύχει ανταποκρίσεις στο 40-70% των ασθενών, ενώ 70% περίπου ζουν 2 χρόνια και 25%-35% 3 χρόνια, με μεταστατική νόσο. Αυτοί δε που επιβιώνουν για 3 χρόνια συνήθως δεν υποτροπιάζουν την επόμενη 10ετία! Συμπερασματικά, έχει συντελεστεί μια επανάσταση στη φαρμακευτική θεραπεία του μεταστατικού μελανώματος, ώστε να υπάρχει ελπίδα ότι σύντομα θα αντιμετωπίζεται σαν χρόνια νόσος», δήλωσε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης Μελανώματος, Διευθυντής Α’ Ογκολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «METROPOLITAN» και Καθηγητής Ογκολογίας ΤΕΙ Αθήνας, κ. Δημήτρης Μπαφαλούκος.
«Το μελάνωμα προσφέρεται για ειδική αναφορά και δημοσιότητα γιατί συχνά αποβαίνει θανατηφόρο. Όμως πολλά άτομα του περίγυρού μας δεν είναι επαρκώς ενημερωμένα για την αύξηση της συχνότητάς του και τους κινδύνους από μελάνωμα. Η συχνότητα του μελανώματος στα άτομα της λευκής φυλής κάθε 10 χρόνια διπλασιάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και σε ευρωπαϊκά κράτη (περίπου 10 άτομα ανά 100.000 το χρόνο). Στην Αυστραλία με την μεγαλύτερη συχνότητα παγκοσμίως ξεπερνά τα 40 άτομα ανά 100.000 το χρόνο. Το μελάνωμα είναι σπάνιο πριν από την εφηβεία και στη μαύρη φυλή.
Παράγοντες κινδύνου
1. Ηλιακή ακτινοβολία. Ιδιαίτερη προσοχή στα ηλιακά εγκαύματα στα ανοιχτόχρωμα άτομα. Για το μελάνωμα ο αριθμός των ηλιακών εγκαυμάτων που έχει υποστεί το ανοιχτού ιδίως χρώματος δέρματος άτομο είναι περισσότερο επικίνδυνο από την αθροιστική δόση της υπεριώδους ακτινοβολίας.
2. Προϋπάρχοντες μελαγχρωματικοί σπίλοι (οι κοινές ελιές) ο κίνδυνος ανάπτυξης μελανώματος είναι μεγαλύτερος για τα άτομα με πολλούς μελαγχρωματικούς σπίλους (ελιές). Επίσης ορισμένα είδη σπίλων (π.χ. άτυποι σπίλοι) που ο δερματολόγος γνωρίζει καλώς είναι περισσότερο επιρρεπείς για μελάνωμα από τους κοινούς σπίλους.
3. Το χρώμα δέρματος του ατόμου όπως προαναφέρθηκε. Τα άτομα της λευκής φυλής με πολύ ανοιχτό δέρμα, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά, πολλές φακίδες που καίγονται εύκολα όταν εκτεθούν στον ήλιο και δεν μαυρίζουν σχεδόν καθόλου είναι επηρεπέστερα στην ανάπτυξη μελανώματος.
4. Ορισμένα γονίδια (γονιδιακή προδιάθεση).
5. Ανοσοκαταστολή από νοσήματα, θεραπείες με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Για το μελάνωμα ένα όγκο που σκοτώνει εάν δεν διαγνωσθεί εγκαίρως ιδιαίτερη σημασία έχει η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωσή του. Άρα :
1) Αποφεύγουμε τα ηλιακά εγκαύματα ιδίως τα ανοιχτόχρωμα άτομα. Ας περάσουμε αυτό το μήνυμα και στα παιδιά.
2) Αυτοεξεταζόμαστε ιδίως τα άτομα με πολλούς μελαγχρωματικούς σπίλους (ελιές) όσο γίνεται συχνότερα.
3) Κάθε μεταβολή στο μέγεθος χρώμα, σχήμα μιας ελιάς μας δεν την περνάμε επιπόλαια. Συμβουλευόμαστε αμέσως τον δερματολόγο μας που έχει την ειδική γνώση να μας πληροφορήσει πως
πρέπει να κινηθούμε. Διαθέτει και ειδικά όργανα εκτός από την εμπειρία του (δερματοσκόπιο, ψηφιακή ανάλυση εικόνας με ειδικά προγράμματα) για την ορθή και έγκυρη διάγνωση. Σε περίπτωση που η ύποπτη βλάβη διαγνωσθεί εγκαίρως από τον γιατρό ότι είναι μελάνωμα τότε η βλάβη αφαιρείται άμεσα και γίνεται ιστολογική εξέταση που επιβεβαιώνει την κλινική υποψία. Σε περίπτωση λοιπόν αρχόμενου μελανώματος επιφανειακού χωρίς αξιόλογη διήθηση η ζωή μας συνεχίζεται μετά την αφαίρεση σαν να μην είχαμε ποτέ μελάνωμα. Αντιθέτως εάν η διάγνωση δεν γίνει εγκαίρως από αμέλειά μας γιατί αδιαφορήσαμε να πάμε στο γιατρό γιατί μια ελιά μας μεγάλωσε, άλλαξε χρώμα, σχήμα, αιμορράγησε ή είχε κνησμό και αμελήσαμε αυτό μπορεί να μας κοστίσει τη ζωή μας που είναι τόσο πολύτιμη για μας και τους δικούς μας», δήλωσε ο κ. Νικόλαος Γ. Σταυριανέας, Καθηγητής Δερματολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Μελανώματος και Πρόεδρος Ελληνικού Κολλεγίου Δερματολογίας.
«Ο Καρκίνος του Δέρματος και το Μελάνωμα αποτελούν τα είδη εκείνα του καρκίνου που δυστυχώς παρουσιάζουν αυξητική τάση παγκοσμίως και χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, ενώ παράλληλα τα όπλα που διαθέτουμε, αποτελούν πάντα η Πρόληψη και η Έγκαιρη Διάγνωση. Αυτό είναι το μήνυμα που για μια ακόμη χρονιά ο Όμιλος Εθελοντών Κατά του Καρκίνου – ΑγκαλιάΖΩ τόνισε, στο πλαίσιο της Καμπάνιας Ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Δέρματος και το Μελάνωμα, που πραγματοποίησε με την συνεργασία πέντε (5) Δήμων του Ν. Αττικής. Οι νέες διαγνωστικές μέθοδοι και τα καινοτόμα φάρμακα σηματοδοτούν μια νέα εποχή στην αντιμετώπιση του μεταστατικού Μελανώματος. Η ανοσοθεραπεία είναι μια θεραπευτική επιλογή η οποία άλλαξε την φυσική πορεία της νόσου. Έχει γρήγορη και μεγάλης διάρκειας ανταπόκριση, ενώ οι παρενέργειες της είναι ολιγάριθμες και διαχειρίσιμες. Επειδή η οικονομική κρίση αποτελεί κακή πρόγνωση για την Υγεία, το Κράτος πρέπει να δει το πραγματικό όφελος σε σχέση με το κόστος και να χαράξει μια ανθρωποκεντρική πολιτική, η οποία θα κατοχυρώσει το δικαίωμα της άμεσης πρόσβασης των πολιτών σε νέες διαγνωστικές μεθόδους και φάρμακα που σώζουν ζωές, δήλωσε η Πρόεδρος του ΑγκαλιάΖΩ, κ. Ολυμπία Χαλδαίου-
Η φετινή δράση του ΑγκαλιάΖΩ
Η φετινή εκστρατεία ενημέρωσης υλοποιήθηκε από 10 έως 26 Ιουνίου σε πέντε (5) δήμους του Ν. Αττικής όπως: Περιστερίου, Λαυρεωτικής, Νίκαιας-Ρέντη, Αμαρουσίου και Αγκιστρίου, όλες με μεγάλη επιτυχία.
Η δράση περιελάμβανε:
Ενημερωτική ημερίδα από ιατρούς ογκολόγους και δερματολόγους
Εξέταση κοινού από δερματολόγους και παραπομπή για χαρτογράφηση σπίλων (ελιών), όπου απαιτείτο.
Προβολή τηλεοπτικού και μετάδοση ραδιοφωνικού σποτ
Διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού από εθελόντριες του ΑγκαλιάΖΩ.
Αξίζει να σημειωθεί πως εξετάστηκαν 279 άτομα, εκ των οποίων 105 άντρες και 174 γυναίκες. Παραπέμφθηκαν 24 άτομα για χαρτογράφηση σπίλων και 26 άτομα για αφαίρεση.
Η φετινή Εκστρατεία Ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Δέρματος και το Μελάνωμα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Μελανώματος και με την ευγενική χορηγεία των εταιρειών Bristol – Myers Squibb και LEO Pharmaceutical Hellas S.A.