Η δυσφαγία μπορεί να συμβεί σε κάθε ηλικία, αλλά αποτελεί πολύ συχνή και επικίνδυνη διαταραχή στα ηλικιωμένα άτομα.
Με τον όρο «δυσφαγία» ορίζουμε τα προβλήματα της κατάποσης στα στάδια της στοματικής, φαρυγγικής ή οισοφαγικής και δεν θα πρέπει να συγχέεται με την δυσκολία της διατροφής που μπορεί να οφείλεται σε
ανορεξία, ψυχολογικά προβλήματα ή δυσκολία στο να μεταφερθεί η τροφή από το πιάτο στο στόμα. Μεταξύ των συμπτωμάτων της δυσφαγίας αναφέρουμε: αίσθημα πνιγμού κατά την διάρκεια του φαγητού στερεού ή υγρού, η δυσκολία της κατάποσης ορισμένων τύπων φαγητού, η αδυναμία να καταπίνουμε το σάλιο, η ρινική παλινδρόμηση της τροφής ή των υγρών και η δυσκολία κατά την διάρκεια της κατάποσης. Ενώ κατά την δυσφαγία, δεν θα πρέπει να συνυπάρχει αναρρόφηση, ο κίνδυνος της αναρρόφησης θα πρέπει να εκτιμάται στους ασθενείς που παρουσιάζουν προβλήματα διατροφής ή κατάποσης, καθ’ ότι είναι συνυφασμένο με αυξημένη νοσηρότητα. Τα άτομα με δυσφαγία παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο πλημμελούς διατροφής, πλημμελούς ενυδάτωσης και αναρρόφησης, που μπορεί να οδηγήσουν σε πνευμονία από εισρόφηση. Το βήξιμο και το αίσθημα πνιγμού μπορούν να ανησυχήσουν και τον ασθενή και τους οικείους. Κλινικά η δυσφαγία είναι ένα κοινό σύμπτωμα αλλά αποτελεί ένα σημαντικό διαγνωστικό και θεραπευτικό πρόβλημα.
Η εκτίμηση της κατάποσης, κατ’ αρχάς πραγματοποιείται στο κρεβάτι του ασθενή με βάσει τα ακόλουθα:
Ενδείξεις κινδύνου
- φωνή αδύναμη και κοφτή
- αδυναμία να παράγεται ο βήχας με την θέληση του ασθενή
- βήχας αδύναμος – εξώθηση μη δυνατή
- συσσώρευση της τροφής ή του σάλιου στο στόμα ή προς τα μάγουλα
- ιστορικό πρόσφατης πνευμονικής λοίμωξης
- ιστορικό δυσκολίας κατάποσης με ορισμένα είδη τροφής
- παράπονα για δυσκολία στην κατάποση
Παρατήρηση
Προσπάθεια με ένα κουταλάκι με νερό. εάν όλα πάνε καλά, προσπάθεια με πουρέ και αν και πάλι πάνε όλα καλά, προσπάθεια με τροφή μεγαλύτερης σύστασης.
Παρατηρείστε:
- Ο ασθενής παρουσιάζει μία αρνητική αίσθηση εάν υπάρχει.
- Κλείσιμο των χειλιών όχι δυνατή έστω και μικρού βαθμού απώλεια.
- Υπόλειμμα στην στοματική κοιλότητα μετά την κατάποση.
- Φωνή όχι καθαρή μετά την κατάποση.
- Αίσθημα πνιγμού / βήχας πριν, κατά την διάρκεια και μετά την κατάποση.
Η παρουσία έστω και μέρους των ανωτέρω συμπτωμάτων συνιστούν άμεσα έλεγχο και συμβουλή από τον θεράποντα ιατρό.
Πιθανά αίτια στοματοφαρυγγικής δυσφαγίας:
- Πλάγια μυοατροφική σκλήρυνση
- Όγκοι του στελέχους του εγκεφάλου
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Ν. Πάρκινσον
- Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
- Μεταβολικές μυοπάθειες
- Μυϊκές δυστροφίες
- Μυασθένεια gravis
- Νευρομυϊκές διαταραχές
- Διόγκωση θυρεοειδούς
- Υπερτονικός ανώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας
- Συγγενείς μεμβράνες
- Αυχενικά οστεόφυτα
- Νεοπλασίες
- Σύνδρομο Plummer-Vinson
.jpg)
