Τα όνειρα θεωρούμε συνήθως ότι είναι απλώς μια αναπαράσταση καταστάσεων που γίνονται αντιληπτές στη διάρκεια του ύπνου. Ωστόσο, πειράματα του 20 ου αιώνα πιστοποίησαν τα εξής:
Όπως είναι γνωστό, ο ηλεκτρικός εγκεφαλογράφος αποτυπώνει τα ηλεκτρικά κύματα του εγκεφάλου. Με τη βοήθειά του και με την παρατήρηση, διαπιστώνεται ότι στο πέμπτο στάδιο του ύπνου, οι ρυθμοί της καρδιάς και η αναπνοή μοιάζουν με αυτά της εγρήγορσης, ενώ οι οφθαλμοί μας κινούνται γρήγορα σαν παιχνίδι πινγκ πονγκ και οι μύες μας είναι σχεδόν παράλυτοι.
Σε αυτό το στάδιο επανερχόμαστε κάθε 90 λεπτά και τείνει να επικρατήσει έναντι των άλλων όσο περνάει η νύχτα. Όταν ξυπνήσουμε αυτόβουλα, έχουμε βγει από το στάδιο αυτό που λέγεται Ρεμ και στο οποίο συντελούνται τα όνειρα.
Άλλα πειράματα έδειξαν επίσης, ότι οι νοητικές διεργασίες δραστηριοποιούνται σε επίπεδο πολύ χαμηλής συνειδητότητας. Ταυτόχρονα, όμως, έχουμε συντονισμένη ενεργοποίηση ενός «δικτύου» από μηχανισμούς για ενστικτώδη συμπεριφορά, συναίσθημα, μακρόχρονη μνήμη και οπτική αντίληψη.
Καταρρίπτονται επομένως οι θεωρίες ότι τα όνειρα είναι απλώς τυχαίες εικόνες ή βιολογικά σκουπίδια που ο εγκέφαλος αποβάλλει κάθε βράδυ. Τα όνειρα είναι “κλειδί” αναγνώρισης ασυνείδητων πλευρών του εαυτού μας, από τις οποίες είμαστε συνήθως αποκομμένοι. Η προσπάθεια να ερμηνευτούν είναι πανάρχαια και πανανθρώπινη, αλλά ο Φρόιντ είναι ο πρώτος “σύγχρονος” που κατέδειξε ότι «κάθε όνειρο έχει το νόημά του».
Μαριλένα Πρώιμου, Phd
Ψυχοθεραπέυτρια, ομαδική αναλύτρια και σύμβουλος οικογένειας
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών