Πώς να βοηθήσουμε ασθενείς με νόσο Alzheimer να επικοινωνήσουν όχι μόνο με υγιή άτομα αλλά και μεταξύ τους; Ο ανοϊκός ασθενής, είναι ένας a priori αμίλητος και παθητικός άνθρωπος ή μήπως υπάρχουν τρόποι να τον ενεργοποιήσουμε; Πώς να τον βοηθήσουμε να ζήσει μικρά αλλά πολύτιμα «ξυπνήματα»;
Αναζητώντας μια απάντηση, κατά τους μήνες Φεβρουάριο, Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο 2015 υλοποιήθηκε στη Μονάδα Αντιμετώπισης Νόσου Alzheimer Βόλου ποιοτική έρευνα ώστε να αναδειχθούν οι χρήσιμες πρακτικές που ευνοούν την αλληλεπίδραση μεταξύ ανοϊκών ασθενών που πάσχουν από τη νόσο Alzheimer.
Οι ασθενείς που συμμετείχαν στην έρευνα βρίσκονταν κατά μέσο όρο στην ηλικία των 81,7 ετών, και ήταν από 63 έως και 95 ετών. Αλλοι ήταν αναλφάβητοι και άλλοι διέθεταν βασική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση, με μέσο όρο σπουδών τα 8,9 έτη.
Σε όλους είχε διαγνωστεί σοβαρή ή μέτρια ανοϊκή διαταραχή, σύμφωνα με εγκεκριμένο νευροψυχολογικό έλεγχο που διεξάγεται ειδικά για τη διαπίστωση ανοϊκών διαταραχών.
Σκοπός της μονάδας ήταν η διεξαγωγή της έρευνας προς όφελος καταρχήν των ασθενών. Για αυτό το λόγο οργανώθηκε προσεκτικά μια ερευνητική ρουτίνα συστηματικής παρατήρησης βασισμένη στη διακριτικότητα, με σεβασμό στην αξιοπρέπεια και την προσωπικότητα των ασθενών και χωρίς να παρακωλύει τις καθημερινές φροντίδες που παρέχουν οι εργαζόμενοι της Μ.Α.Ν.Α.
Μέλημα ήταν να προσδιοριστούν εκείνοι οι παράγοντες που φαίνεται να διευκολύνουν το διάλογο μεταξύ των ασθενών με Alzheimer και που επηρεάζουν θετικά την επικοινωνία. Δόθηκε σημασία όχι μόνο στα λεκτικά αλλά και στα εξωλεκτικά μηνύματα των συμμετεχόντων, καθώς στην περίπτωση ασθενών με άνοια, το βλέμμα και η αφή είναι εξίσου πολύτιμοι τρόποι επαφής όσο και ο λόγος.
Κατανομή θετικού ή αρνητικού περιεχομένου αλληλεπίδρασης
Συνολικά καταγράφηκαν 248 περιστατικά επικοινωνίας μεταξύ ασθενών, κάτι που υποδεικνύει ότι, στις κατάλληλες συνθήκες, ο ανοϊκός ασθενής «ξυπνάει» και είναι ικανός και πρόθυμος να εκφραστεί. Στο μεγαλύτερο ποσοστό (50,4%) η επικοινωνία ήταν λεκτική, σε μεγάλο επίσης ποσοστό (44%) η επικοινωνία αφορούσε ανταλλαγή βλεμμάτων, ενώ σπανιότερα (5,6%) οι ασθενείς αλληλεπιδρούσαν απτικά κρατώντας το χέρι ο ένας του άλλου. Η συντριπτική πλειοψηφία (96,8%) της αλληλεπίδρασης είχε θετικό περιεχόμενο, συντελώντας στη δημιουργία ενός ευχάριστου κλίματος μεταξύ των ασθενών.
Η έρευνα επίσης έδειξε πως δεν έπαιζε ρόλο ούτε η βαρύτητα της ανοϊκής διαρταραχής ούτε η ηλικία ή το μορφωτικό επίπεδο των ασθενών.
Ηταν η ομάδα γνωστικής παρέμβασης που έκανε τη διαφορά. Πρόκειται για την ομάδα που υλοποιείται στο Κέντρο Ημέρας της Μ.Α.Ν.Α., με σκοπό την κινητοποίηση των ασθενών με άνοια και την ενδυνάμωση δεξιοτήτων μνήμης, προσοχής, κατονομασίας, που πλήττονται από τη νόσο.
Η ομάδα γνωστικής παρέμβασης παρείχε ερεθίσματα και δημιουργούσε ένα περιβάλλον ζωντάνιας, το οποίο ενεργοποιούσε ακόμη και τους πιο επιβαρυμένους ασθενείς. Εστω και αν κάποιος δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθεί με άμεσο τρόπο και να συμμετέχει ενεργά στην ομάδα, ωστόσο αλληλεπιδρούσε έμμεσα με τους γύρω του, ακριβώς επειδή η ομάδα τον αφύπνιζε!
«Τα πορίσματα αυτά συνηγορούν υπέρ της παροχής ερεθισμάτων και της δραστηριοποίησης ασθενών με νόσο Alzheimer και άλλους τύπους άνοιας και της αδιάκοπης επαγρύπνησης για το στοιχείο που θα κάνει τη διαφορά. Ποτέ δεν ξέρουμε με σιγουριά τι πλούτος βρίσκεται κοιμισμένος πίσω από το θολό βλέμμα της άνοιας παρά μόνο αν ανοίξουμε και εμείς οι ίδιοι τα μάτια» καταλήγουν συμπερασματικά τα επιστημονικά καταρτισμένα στελέχη της Μονάδας που είχαν και την ευθύνη της έρευνας που ήταν διεπιστημονική και δε θα μπορούσε να υλοποιηθεί αν δεν υπήρχε συνεργασία μεταξύ διαφορετικών επαγγελματιών του χώρου της υγείας.
Για τη συγκεκριμένη έρευνα συνεργάστηκαν οι κ.κ. Γεωργιάδου Ιωάννα, κοινωνική – κλινική ψυχολόγος, εξωτερική συνεργάτης της Μ.Α.Ν.Α, Κοντομήτρου Μαρία, κοινωνιολόγος, Σουσουρή Μαγδαληνή κοινωνική λειτουργός, επιστημονικά υπεύθυνη της Μ.Α.Ν.Α., και Μανιάκη Νίκη, κοινωνική λειτουργός της Μ.Α.Ν.Α.
.jpg)
