Τα θέματα ψυχικής υγείας επηρεάζουν 1 στα 4 άτομα, σε κάποια στιγμή στη ζωή τους και η ψυχική νόσος αναλογεί σχεδόν στο 20% των νοσημάτων στην Ευρώπη. Παρόλο που υπάρχει ευρεία συναίνεση ανάμεσα στους φροντιστές, τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τις οργανώσεις ασθενών, ότι η ένταξη των ατόμων με ψυχική νόσο στην κοινωνία είναι ευεργετική, εντούτοις, η αποτελεσματική εφαρμογή των πολιτικών και των προγραμμάτων για να επιτευχθεί αυτή η ένταξη βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο.
Σχετικά με την έρευνα
Η Janssen ανέθεσε στο Economist Intelligence Unit (EIU) τη διεξαγωγή μιας μελέτης σύγκρισης 30 Ευρωπαϊκών χωρών (τα 28 Κράτη Μέλη της ΕΕ, την Ελβετία και τη Νορβηγία) πάνω σε μια σειρά από δείκτες, για να αξιολογήσει την δέσμευση που επιδεικνύουν τα κράτη αυτά όσον αφορά στην ένταξη των ασθενών με ψυχική νόσο μέσα στην κοινότητα. Η έρευνα είχε στόχο να χαρτογραφήσει και να εκτιμήσει την προσπάθεια που κάνουν τα κράτη αυτά προκειμένου να εντάξουν τους ασθενείς με ψυχική νόσο στην κοινότητα, να δείξει με ποιον τρόπο και σε ποιους τομείς παράγονται αποτελέσματα και να επισημάνει πού χρειάζεται να γίνουν βελτιώσεις. Επίσης, η έρευνα αυτή επιδιώκει να ενθαρρύνει τη στενότερη συνεργασία μεταξύ όλων των εταίρων που παρέχουν ψυχιατρική φροντίδα και να οδηγήσει ολόκληρο το σύστημα σε σημαντικές βελτιώσεις.
Η έρευνα είχε διάρκεια οχτώ μήνες (πραγματοποιήθηκε εντός του 2014) και είναι η πρώτη φορά που διεξάγεται μια έρευνα τέτοιου είδους. Το EIU συνέλεξε κρατικά στοιχεία και όπου ήταν δυνατόν, συγκεντρώθηκαν πληροφορίες από επίσημες πηγές, όπως από εθνικά και περιφερειακά υπουργεία υγείας, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Μια ανεξάρτητη διεπιστημονική επιτροπή από εμπειρογνώμονες στον τομέα της ψυχικής υγείας συνεργάστηκαν με το EIU και όρισαν 18 βασικές προϋποθέσεις για την ένταξη των ασθενών στην κοινότητα, οι οποίες υποστηρίζουν την ανάπτυξη και την επικύρωση της έρευνας. Οι δείκτες ένταξης έχουν ομαδοποιηθεί σε τέσσερις κατηγορίες:
1. Το περιβάλλον των ασθενών με ψυχική νόσο το οποίο μπορεί να τους οδηγήσει σε μια ολοκληρωμένη ποιότητα ζωής
2. Η πρόσβαση των ασθενών με ψυχική νόσο στην ιατρική βοήθεια και στις υπηρεσίες
3. Οι ευκαιρίες που δίνονται στους ασθενείς με ψυχική νόσο, ειδικά εκείνες που σχετίζονται με την εργασία
4. Η διαχείριση από το σύστημα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και των προσπαθειών για την καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος
Το EIU πραγματοποίησε επίσης εκτεταμένη βιβλιογραφική έρευνα και διεξήγαγε ένα πρόγραμμα αναλυτικών συνεντεύξεων, με περισσότερους από 40 εμπειρογνώμονες από όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, εκπροσώπους συλλόγων ασθενών και φροντιστών, επαγγελματίες υγείας, ακαδημαϊκούς και εκπροσώπους των υγειονομικών αρχών.
Αποτελέσματα της Έρευνας
Η έρευνα οδήγησε στη δημιουργία του Δείκτη Ένταξης Ψυχικής Υγείας στον οποίο κατατάχτηκαν οι 30 Ευρωπαϊκές χώρες, ανάλογα με τις πολιτικές, τις δεσμεύσεις τους και τις πρωτοβουλίες στήριξης των ασθενών με ψυχική νόσο.
Ο Δείκτης δημοσιεύεται μαζί με τη Λευκή Βίβλο η οποία εστιάζει στα αποτελέσματα του δείκτη και παρουσιάζει το έλλειμμα που υπάρχει στην Ευρώπη, αφενός στην έμπρακτη εφαρμογή των φιλόδοξων πολιτικών, αφετέρου στην ανάδειξη καλών πρακτικών. Τόσο ο Δείκτης όσο και η Λευκή Βίβλος παρουσιάστηκαν από το EIU τον Οκτώβριο του 2014.
Ευρήματα
Τα βασικά ευρήματα της έρευνας, όπως περιγράφονται στη Λευκή Βίβλο έχουν ως εξής:
1. Η ψυχική νόσος επιφέρει σημαντικό ανθρώπινο και οικονομικό τίμημα στην Ευρώπη, ενώ υπάρχει και σημαντικό κενό στην θεραπεία της.
2. Το ισχυρό σύστημα υγείας και η κοινωνική πρόνοια της Γερμανίας την τοποθετούν στην κορυφή του Δείκτη. Ακολουθούν με μικρή διαφορά, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Σκανδιναβικές χώρες.
3. Οι πρωτοπόρες χώρες δεν αποτελούν τις μόνες πηγές βέλτιστων πρακτικών, όσον αφορά στην ένταξη των ασθενών με ψυχική νόσο.
4. Η απασχόληση των ασθενών με ψυχική νόσο είναι το πεδίο μεγαλύτερου προβληματισμού αλλά, επίσης, και ο τομέας με τις πιο ανακόλουθες πολιτικές σε όλη την Ευρώπη.
5. Η πραγματική επένδυση είναι προς σε εκείνους που αντιμετωπίζουν στην πράξη το ζήτημα παρά προς σε εκείνους θέτουν φιλόδοξες πολιτικές.
6. Η Ευρώπη βρίσκεται μόλις στα πρώτα στάδια της πορείας της από την ιδρυματική περίθαλψη στην κοινοτική φροντίδα.
7. Η έλλειψη στοιχείων καθιστά δύσκολη την καλύτερη κατανόηση αυτού του πεδίου.
Συστάσεις
Η Λευκή Βίβλος επισημαίνει πέντε τομείς, πάνω στους οποίους πρέπει να εστιάσουν πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να βελτιώσουν την ένταξη των ασθενών με ψυχική νόσο μέσα στην κοινωνία:
1. Απόκτηση καλύτερων δεδομένων σε όλους τους τομείς παροχής ιατρικών και άλλων υπηρεσιών και των αποτελεσμάτων τους
2. Υποστήριξη των πολιτικών ψυχικής υγείας με κατάλληλη χρηματοδότηση
3. Ολοκλήρωση του αποϊδρυματισμού (της μετάβασης, δηλ. από την ενδονοσοκομειακή περίθαλψη στη φροντίδα εντός του πλαισίου της κοινότητας), ενός έργου που μετρά δεκαετίες πλέον
4. Επικέντρωση στην παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών εντός της κοινότητας
5. Πρόνοια για ολοκληρωμένες υπηρεσίες απασχόλησης
.jpg)
