“Που’ντο, που’ντο (όχι το δαχτυλίδι) αλλά τα ογκολογικά φάρμακα είναι το νέο “παιχνίδι” που παίζεται αυτόν τον καιρό στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας. Αιτία, οι σοβαρές ελλείψεις σε ογκολογικά σκευάσματα που έχουν σαν αποτέλεσμα να αναβάλλονται ή να ακυρώνονται προγραμματισμένες χημειοθεραπείες, λες και ο καρκίνος-ειδικά ο μεταστατικός επιδέχεται τέτοιου είδους αντιμετώπιση.
Όπως επισημαίνει η Πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου, Καίτη Αποστολίδου, η ΕΛΛΟΚ (η ομπρέλα όλλων των οργανώσεων ασθενών για τον καρκίνο) έχει γίνει το τελευταίο διάστημα αποδέκτης σωρείας καταγγελιών, για ελλείψεις βασικών αντινεοπλασματικών φαρμάκων οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την μεγάλη καθυστέρηση και σε πολλές περιπτώσεις ακύρωση προγραμματισμένων χημειοθεραπειών, σε πολλά νοσοκομεία της χώρας. Επίσης ασθενείς και γιατροί βρίσκονται σε απόγνωση λόγω ελλείψεων φαρμάκων που είναι απαραίτητα και τα οποία προμηθεύονται από τα φαρμακεία.
Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., ως Βασικά Φάρμακα ορίζονται τα φάρμακα τα οποία «ικανοποιούν κατά προτεραιότητα τις ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης του πληθυσμού». Πρόκειται για φάρμακα τα οποία πρέπει να είναι πάντα διαθέσιμα σε ικανοποιητικές ποσότητες και σε γενικά σε τιμές στις οποίες μπορούν να τα προμηθευθούν οι ασθενείς.
Δεδομένου ότι πολλά από τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται σε θεραπείες περισσότερων της μιας μορφών καρκίνου, καθίσταται αδύνατη η εκτέλεση προγραμματισμένων χημειοθεραπειών, ακόμη και αν υπάρχουν στο φαρμακείο του νοσοκομείου τα άλλα αντινεοπλασματικα φάρμακα σχημάτων χημειοθεραπείας. Αυτός είναι και ο λόγος που ο αρμόδιος φορέας ΙΦΕΤ σε συνεργασία με τον ΕΟΦ, φροντίζει για την προμήθεια και ύπαρξη επάρκειας των φαρμάκων αυτών, αλλά και τη δημιουργία αποθέματος ασφαλείας για τις περιπτώσεις ανωμαλιών στην παραγωγή ή την συνεργασία με τον προμηθευτή.
Η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, ήδη από τα τέλη Αυγούστου, έχει αποστείλει επιστολή προς το νέο Υπουργό Υγείας (και από τότε έχει επανέλθει αρκετές φορές) με την οποία, ενημερώνει για το πρόβλημα και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για πιθανή ένταση του φαινομένου διεύρυνσης των ελλείψεων, φθηνών βασικών φαρμάκων. Παράλληλα υπήρξαν επανειλημμένες επαφές με τον ΙΦΕΤ προκειμένου να λάβουμε απαντήσεις σχετικά με την αντιμετώπιση του προβλήματος με συγκεκριμένα βασικά φάρμακα που βρίσκονται σε έλλειψη για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός μήνα.
Οι διαβεβαιώσεις που λαμβάνουμε κάθε φορά από τους υπεύθυνους, δεν φαίνεται να είναι ικανές να ομαλοποιήσουν την κατάσταση καθώς νέες καταγγελίες έρχονται συνεχώς από διάφορα μέρη της χώρας, όπως τη Θεσσαλονίκη την περασμένη εβδομάδα, όπου δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν αυτόλογες μεταμοσχεύσεις λόγω έλλειψης φθηνού βασικού φαρμάκου, ή την Κρήτη όπου στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο του Ηρακλείου οι γιατροί αντιμετωπίζουν ανυπέρβλητα εμπόδια στη χορήγηση των προβλεπόμενων θεραπειών
Επιπλέον προβλήματα υπάρχουν και στην προμήθεια φαρμάκων που συνταγογραφούνται και τα οποία προμηθεύονται οι ασθενείς από τα φαρμακεία. Όλοι μας υποστηρίξαμε με θέρμη και επικροτήσαμε την απόφαση του Υπουργού Υγείας σχετικά με την μη αύξηση των τιμών των φαρμάκων και τη μείωση πολλών από αυτών για το 2020, ωστόσο είναι εξίσου σημαντικό να διασφαλιστεί η επάρκεια σκευασμάτων στα φαρμακεία της χώρας.
Δυστυχώς όμως και σε αυτό τον τομέα το τελευταίο διάστημα παρουσιάζονται φαινόμενα δυσλειτουργίας. Οι μειωμένες εισαγωγές, πιθανόν λόγω clawback, σε συνδυασμό με τις διαπιστωμένες ελλείψεις φαρμάκων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο λόγω προβλημάτων παραγωγής και τις παράλληλες εξαγωγές σε χώρες όπου πωλούνται σε υψηλότερη τιμή τα «ελλείποντα» φάρμακα, δημιουργούν μια κρίσιμη κατάσταση ελλείψεων φαρμάκων που είναι απαραίτητα στις αγωγές που πρέπει να λάβουν οι ασθενείς.
Αυθόρμητα είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν:
- Γιατί ένα γνωστό και εν πολλοίς διαχρονικό πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται στρατηγικά, αλλά μόνο πυροσβεστικά όταν η κατάσταση φθάσει στο απροχώρητο?
- Γιατί ο ΙΦΕΤ δεν διατηρεί απόθεμα ασφαλείας σε βασικά φάρμακα, όπως εκ του νόμου υποχρεούται?
- Τη στιγμή που το Υπουργείο Υγείας προσπαθεί να εξασφαλίσει υψηλού κόστους καινοτόμες θεραπείες για τους ογκολογικούς ασθενείς, γιατί μένει εκτεθειμένο με ελλείψεις φθηνών βασικών φαρμάκων?
- Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν και ποιοι κανόνες να θεσπιστούν για να σταματήσει η «τεχνητή έλλειψη» και να μη δημιουργούν πρόβλημα οι παράλληλες εξαγωγές?
Πρέπει να τονίσουμε ότι το πρόβλημα των ελλείψεων φθηνών βασικών φαρμάκων αλλά και άλλων φθηνών, μη συνταγογραφούμενων, ευρείας κατανάλωσης φαρμάκων απολύτως απαραίτητων για τη δημόσια υγεία, δεν είναι νέο, αλλά εμφανίζεται περιοδικά και αφορά συνήθως τα ίδια συγκεκριμένα φάρμακα, γεγονός που εκθέτει ακόμη περισσότερο τις αρμόδιες υπηρεσίες οι οποίες θα έπρεπε να έχουν μεριμνήσει έγκαιρα.
Η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, παρακολουθεί το θέμα συνεχώς και καλεί το Υπουργείο Υγείας να προβεί στις ανάλογες ενέργειες προκειμένου να επέλθει και πάλι η ομαλοποίηση της διάθεσης φαρμάκων, ενώ παράλληλα τονίζουμε ότι θα πρέπει να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα που θα οδηγήσουν στην αποτροπή της εμφάνισης του ίδιου φαινομένου στο μέλλον.
Από τη μεριά του ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος στέλνει επιστολή σε όλους τους φαρμακοποιούς σε όλους τους Δήμους της Ελλάδας προκειμένου να εντοπιστούν οι σοβαρότερες ελλείψεις στα φαρμακεία. Η επιστολή προς τους φαρμακοποιούς έχει ώς εξής:
Όπως γνωρίζετε ο Πανελλήνιος φαρμακευτικός Σύλλογος έχει θέσει ως άμεση προτεραιότητα την επίλυση του μεγάλου προβλήματος των ελλείψεων φαρμάκων που συνεχώς επιδεινώνεται. Οι ελλείψεις αποτελούν για τον ΠΦΣ το κυρίαρχο πρόβλημα στην καθημερινότητα των συναδέλφων και για τον λόγο αυτό έχει ήδη προκαλέσει δύο παρεμβάσεις στον ΕΟΦ και στο Υπουργείο Υγείας.
Στόχος μας είναι να δοθεί επιτέλους μια οριστική λύση στο θέμα αυτό που ταλαιπωρεί ασθενείς και φαρμακοποιούς και να αναδειχθεί η τεράστια έκταση του πανελλαδικά.
Για τον λόγο αυτό θα πρέπει εντός μιας εβδομάδας από σήμερα να μας στείλετε κατάσταση με τις σημαντικότερες ελλείψεις φαρμάκων στο νομό σας (δηλαδή σκευάσματα που παρουσιάζουν έλλειψη σε πολλά φαρμακεία και για ένα εύλογο χρονικό διάστημα) .
Η κατάσταση αυτή που θα στείλετε στο email [email protected] θα πρέπει να είναι σε μορφή excel προκειμένου να γίνει η επεξεργασία του και να καταρτιστεί ένας συγκεντρωτικός κατάλογος ελλείψεων πανελλαδικά , που θα αποτελέσει ισχυρό αποδεικτικό υλικό για την τεκμηρίωση του προβλήματος.
Οφείλει η Πολιτεία να κατανοήσει ότι οι ελλείψεις είναι μείζον θέμα για τους Φαρμακοποιούς που καθημερινά αγωνιούν για την προμήθεια των φαρμάκων των ασθενών και ο ΠΦΣ είναι αποφασισμένος να κινητοποιήσει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στην εφοδιαστική αλυσίδα του φαρμάκου, για την επίλυση του.
Τέλος, για το σοβαρότατο θεμα των ελλείψεων στα ογκολογικά φάρμακα ο ΕΟΦ εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
Λόγω προβλημάτων στην παραγωγική διαδικασία κάποιων σκευασμάτων, παρατηρούνται ελλείψεις σε παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίες έχουν αντίκτυπο και στην ελληνική αγορά. Ο ΕΟΦ αντιμετωπίζει το ζήτημα αυτό με έκτακτες εισαγωγές προϊόντων, εφόσον υπάρχει διαθεσιμότητα στην ευρωπαϊκή αγορά, όπως για παράδειγμα η περίπτωση της πλατίνας που εισήχθη μέσω ΙΦΕΤ και ήδη αποκαθίσταται σταδιακά ο εφοδιασμός των νοσοκομείων της χώρας.